NOC*NSF: 'Trans vrouwen hebben prestatievoordeel ten opzichte van cis vrouwen'
In dit artikel:
Het NOC*NSF heeft een handreiking gepubliceerd voor Nederlandse sportbonden over deelname van transvrouwen aan vrouwencompetities in de topsport. De koepel benadrukt dat inclusiviteit belangrijk is, maar stelt tegelijk dat eerlijkheid in topsport — waar prestatieresultaten centraal staan — niet altijd te combineren is met deelname van transvrouwen. Een algemeen verbod of algemene toelating geeft NOC*NSF niet; in plaats daarvan adviseert het per sport te beoordelen of een resterend prestatievoordeel van transvrouwen oneerlijk is.
De conclusies zijn gebaseerd op een overzicht van 38 wetenschappelijke onderzoeken. Die laten volgens NOC*NSF zien dat het onderdrukken van testosteron bij transvrouwen sommige prestatievariabelen (zoals spierkracht, spieromvang en rode bloedcellen) wél verlaagt, maar dat die waarden vaak boven het gemiddelde van cisvrouwen blijven. Vooral in sporten met grote sekseverschillen — denk aan atletiek en zwemmen — verwacht de koepel dat dat prestatieverschil op topniveau relevant blijft. Daarom bevat de handreiking een stappenplan waarmee bonden beleidskeuzes kunnen maken en maatwerk kunnen toepassen.
De publicatie komt in een week waarin de discussie in Nederland opnieuw oplaait: de Nederlandse rugbybond maakte kortgeleden bekend transvrouwen onder voorwaarden toe te laten in de vrouwencompetitie, een lijn die afwijkt van het beleid van de internationale rugbybond. Het debat kreeg extra lading door een incident waarbij rugbyster Elena King ernstige knieblessures opliep na een botsing met een trans vrouwelijke speelster; zij maakt de kracht van haar tegenstander daar mede voor verantwoordelijk, iets wat de betrokken transvrouw ontkent.
Critici wijzen erop dat veel onderzoeken kleine aantallen en korte follow‑uphorizons hebben, waardoor beleidsvorming complex blijft. Zo waarschuwt gezondheidswetenschapper Eric van Breda dat verschillen tussen sporten en biologische variabelen het lastig maken om eenduidige regels vast te stellen — en vraagt hij retorisch waar de grens dan zou moeten liggen (bij lengte, etniciteit, etc.).
NOC*NSF zegt de wetenschappelijke ontwikkelingen te blijven volgen en bonden te vragen sporters zorgvuldig te betrekken bij besluiten en nazorg te organiseren als deelname wordt beperkt.