Nieuwe uitgever wil duurzamere en goedkopere schoolboeken; christelijke bestuurders zijn positief
In dit artikel:
Een coöperatie van scholen onder de naam Nederlands Onderwijsinstituut (Neon) gaat eigen lesmethodes ontwikkelen om de dominantie van vier grote uitgeverijen — Noordhoff, Malmberg, ThiemeMeulenhoff en Zwijsen — te doorbreken. Die vier partijen beheersen ongeveer 80% van de markt, wat volgens Neon leidt tot te weinig concurrentie, hoge prijzen en weinig prikkels voor verbetering. Neon wil goedkoper, duurzamer en meer aanpasbaar lesmateriaal aanbieden dat scholen ook makkelijker in lijn met hun eigen identiteit kunnen brengen.
Het initiatief wordt geleid door Marten Blankesteijn (bekend van Blendle en Universiteit van Nederland) en financieel ondersteund door de AFAS Foundation van Piet Mars. Neon verwacht dit jaar rond de vijftig schoolkoepels aan te trekken; op dit moment zijn twaalf koepels aangesloten met samen circa 70.000 leerlingen. Volgend jaar starten tests met een eerste groep brugklassers; het doel is dat de methodes voor schooljaar 2026-2027 beschikbaar zijn voor deelnemende scholen. Voor de ontwikkeling zoekt Neon nog bijna vijftig auteurs van lesmateriaal.
Scholen als het reformatorische Calvijn College (voorzitter Jan Bakker) en het christelijke Nuborgh College (directeur Harry Noppers) volgen het plan met interesse. Een belangrijke motivatie is duurzaamheid: veel huidige werkboeken zijn niet doorgeefbaar en belanden jaarlijks massaal in de afvalbak doordat veel inhoud digitaal beschikbaar is en uitgevers vooral wegwerpmaterialen leveren. Ook stoort scholen dat digitale platforms en volledige methodes vaak als verpakt pakket worden aangeboden, terwijl docenten soms alleen een boek of juist alleen digitaal materiaal willen. Docenten maken nu al vaak aanvullend materiaal om lokale of identiteitsgebonden thema’s in te brengen, iets wat moeilijk past in vaste methodes.
Neon belooft dat nieuwe materialen eenvoudig te bewerken zijn door docenten en veel flexibeler in te zetten. Blankesteijn rekent op veel lagere kosten per leerling — hij noemt een doelprijs rond 30 euro in plaats van de huidige circa 340 euro — maar het blijft onzeker hoeveel scholen zich uiteindelijk aansluiten. Voorstanders benadrukken dat bestaande methodes kwalitatief sterk en compleet zijn, waardoor succes van Neon ook afhangt van de bereidheid van scholen en docenten om zelf (meer) lesmethodes te ontwikkelen en te gebruiken.