Nieuwe AI-tool voorspelt risico op meer dan duizend ziektes
In dit artikel:
Europese onderzoekers hebben een nieuw AI-systeem ontwikkeld, Delphi-2M, dat het risico op meer dan 1.200 ziekten voorspelt — in sommige gevallen tot tien jaar vooruit en volgens de onderzoekers soms zelfs tot twintig jaar. De resultaten zijn recent gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
Delphi-2M werkt op basis van hetzelfde type technologie als generatieve taalmodellen (vergelijkbaar met ChatGPT): het herkent patronen in medische gebeurtenissen en gebruikt die samen met demografische gegevens (leeftijd, geslacht) en levensstijlfactoren (zoals roken of obesitas) om kansen op aandoeningen te berekenen. Het model kan voorspellen of iemand bijvoorbeeld kanker, diabetes, hartziekten of luchtwegaandoeningen zal krijgen.
Het onderscheid met bestaande hulpmiddelen is dat veel huidige modellen zijn toegespitst op één specifieke aandoening, terwijl Delphi-2M tegelijk voor honderden tot duizenden ziekten risico’s inschat. De onderzoekers rapporteren een gemiddelde nauwkeurigheidsscore van ongeveer 0,76 (waarbij 1,0 ideaal is); voor voorspellingen op langere termijn (ruim tien jaar) ligt die score rond 0,7. Het systeem presteert het beste bij aandoeningen met een voorspelbaar beloop, zoals hartaanvallen en sommige vormen van kanker.
Voor patiëntenzorg kan zo’n model twee kanten op werken: soms leidt de kansinschatting tot standaardadviezen (bijv. afvallen of stoppen met roken) die weinig nieuw zijn, maar in andere gevallen zou het heel gerichte leefstijlaanpassingen of screeningsstrategieën kunnen stimuleren om risico’s te verlagen. De onderzoekers willen Delphi-2M nu uitgebreider testen in andere landen en bij diverse bevolkingsgroepen; ze verwachten dat het binnen enkele jaren klaar kan zijn voor klinisch gebruik.
Belangrijke aandachtspunten blijven externe validatie, mogelijke vertekeningen als het model op één populatie is getraind, en hoe zulke risicovoorspellingen ethisch en praktisch in de zorg geïntegreerd worden. NOS op 3 maakte eerder deze zomer een uitleg over AI voor wie achtergrondinformatie wil.