Nieuw offensief tegen 'megaklassen' van D66 en SP: niet meer dan 21 kinderen per klas
In dit artikel:
D66 en SP willen met een nieuw wetsvoorstel maximale klassengroottes in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs wettelijk vastleggen: eerst een grens van maximaal 29 leerlingen per klas, en op termijn terugbrengen naar 21. De partijen presenteren hun initiatief nu, nu scholen weer starten in het zuiden van het land, als middel om de onderwijskwaliteit te verbeteren en de werkdruk voor leraren te verminderen.
De partijen voeren aan dat het probleem niet zozeer een gebrek aan bevoegde leraren is, maar dat veel leraren afhaken vanwege hoge werkdruk. D66-Kamerlid Ilana Rooderkerk wijst erop dat ongeveer 200.000 mensen in Nederland een lesbevoegdheid hebben, en SP-Kamerlid Sandra Beckerman stelt dat het vooral gaat om een tekort aan mensen die wíllen voor de klas staan. Volgens hen maakt kleinere klassen het beroep aantrekkelijker en zorgt het voor betere onderwijsprestaties; onderzoek zou 21 leerlingen per klas als optimaal noemen.
Precise cijfers over hoeveel dertigplusklassen er nu zijn ontbreken, omdat scholen sinds de eeuwwisseling niet verplicht zijn klassengrootte te registreren. Historische steekproeven lieten eerder zo’n 10 procent dertigplusklassen zien, daarna een daling naar 2 procent in 2019 en een stijging naar 5,4 procent in 2020/2021. D66 en SP willen die tendens keren.
Financiering is een knelpunt. Voor de stap naar 29 leerlingen per klas menen de partijen dat geen extra geld nodig is; voor daling naar 21 willen ze een “kleineklassenfonds” van 600 miljoen euro inzetten gericht op scholen met grote achterstanden en vmbo-scholen. Om alle scholen te verkleinen is volgens hen circa 1,5 miljard euro nodig; zij verwijzen naar onderzoek dat een verkleining op termijn ook economische baten oplevert (genoemd: 3,5 miljard euro extra bbp in tien jaar).
Eerdere pogingen liepen stuk. Al in 2016 diende de SP een wetsvoorstel in voor maximumklassen (destijds 23 leerlingen), maar daar was geen Kamermeerderheid voor en de Raad van State uitte stevige kritiek: onvoldoende onderbouwing, aantasting van schoolvrijheid en uitvoeringsproblemen gezien het lerarentekort.
Samengevat: D66 en SP willen met wettelijke grenzen en een gefaseerd investeringsplan dertigplusklassen uitbannen om onderwijsverlies te bestrijden en leraren te behouden, maar financiering, uitvoering en de zorgen die de Raad van State eerder noemde blijven centrale punten in het debat.