Nieuw bij Albert Heijn, proletarisch winkelen als concept

In dit artikel:

Albert Heijn staat in twee grote Nederlandse steden onder vuur: in twee XL-filialen blijkt na ongeveer 20.00 uur de bemande kassa gesloten en wordt klanten door personeel verwezen naar de zelfscanners. De auteur bezocht die vestigingen meerdere keren en beschrijft een winkelbeeld van amper twee jonge medewerkers en een paar vakkenvullers die een complete supermarkt – broodbakkerij, sushi-eiland, servicebalie en verschillende vers- en delicatessenafdelingen – moeten draaien.

Door het weghalen van de bemande kassa’s ontstaat volgens de waarnemer een losse, bijna schoolpleinachtige sfeer onder het personeel; spullen liggen gemakkelijk binnen handbereik en winkeldiefstal lijkt ongeremd plaats te vinden. Voorwerpen zoals vleeswaren verdwijnen onbetaald van schappen zonder tussenkomst. Bordjes die waarschuwen dat diefstal direct gemeld wordt, ogen daardoor volgens de schrijver cynisch. Bij een herhaalbezoek bleek de kassa overdag eveneens vaak gesloten; die zou alleen open gaan bij ‘veel spullen’, terwijl klanten met kleine aankopen alsnog naar de zelfscanners worden gestuurd — inclusief een hulpknop op de contant-zelfscanner voor klanten met contant geld.

De kritiek is breed: het is een symptoom van kostenbesparende automatisering die ten koste gaat van menselijk toezicht en veiligheid. De auteur wijst op internationale voorbeelden — in de VS zijn zelfscans deels teruggedraaid vanwege hoge ‘lekkage’-cijfers — en suggereert dat aandeelhouders van Ahold (moederbedrijf van Albert Heijn) te veel geduldig toezien terwijl verlies door diefstal oploopt.

Kortom: volgens deze observatie heeft de keuze voor meer zelfbediening geleid tot minder winkelpersoneel, groter risico op winkeldiefstal en ontevreden klanten die geen alternatief aangereikt krijgen. De zaak illustreert de spanning tussen kostenreductie door technologie en het behoud van toezicht, service en veiligheid in supermarkten.