Niet meer overal in Nederland gegarandeerde kraamzorg
In dit artikel:
De bereikbaarheid van kraamzorg in Nederland staat onder druk: vrouwen hebben recht op minimaal 24 uur hulp na de bevalling, maar die dekking is in delen van het land moeilijk of niet beschikbaar. Nieuwsuur onderzocht de situatie en vindt dat grote kraamzorgorganisaties zich terugtrekken uit bepaalde wijken — vooral sociaaleconomisch zwakkere buurten — waardoor er in steden als Utrecht lange wachtlijsten ontstaan en sommige gezinnen helemaal geen kraamzorg krijgen.
In Utrecht zijn slechts een paar bureaus actief in de stad zelf, terwijl net buiten de stad veel meer keuze is. De gemeente bracht de tekorten in kaart en signaleert een bijzonder tekort in Kanaleneiland en Overvecht, juist gebieden met veel kwetsbare gezinnen. Wethouder Eelco Eerenberg wijst marktwerking en het vertrek van twee grote partijen (drie jaar geleden, na overnames door private equity) aan als belangrijke oorzaken; bedrijven zoeken plekken met het hoogste rendement en vermijden 'moeilijke' postcodegebieden. Bo-directeur Koen Jansen erkent dat leden bepaalde postcodes mijden en noemt vergoeding voor reistijd, parkeerproblemen en bezwaren van personeel als redenen.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd publiceert dat kwetsbare gezinnen minder kraamzorg krijgen, onder meer doordat zij later aanvragen indienen en omdat kraamzorgverleners delen van steden uitsluiten. De inspectie wil nu verder onderzoeken hoe vaak en waar dit voorkomt. Een zorgverzekeraar (Zilveren Kruis) erkent het probleem maar zegt dat zij bureaus niet eenvoudig kan weren uit contractering omdat de schaarste dwingt tot inkoop van alle beschikbare capaciteit.
Hulpverleners in de wijken melden dat door het tekort basisvoorlichting en medische controles soms niet goed plaatsvinden; verloskundige Gwendolyn van Strien benadrukt dat goede kraamzorg lange termijn effecten heeft en geen commerciële afweging zou mogen zijn. Sommige gezinnen kiezen zelf af van hulp vanwege kosten (eigen bijdrage circa €5,40 per uur) of omdat zij steun binnen de familie regelen — een ontwikkeling die gezondheidsrisico’s voor baby’s kan vergroten.
Een van de betrokken bureaus, Naviva, wijst op een personeelstekort in regio Utrecht en zegt dat het niet langer houdbaar is om vanuit omliggende gebieden cliënten in de stad te blijven bedienen. De situatie roept vragen op over regulering, financiering en mogelijke maatregelen zoals hogere vergoedingen voor zorg in lastige wijken om landelijke dekking te waarborgen.