Netanyahu zegt live op tv dat er 'geen Palestijnse staat komt': 'Deze plek is van ons'
In dit artikel:
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft formeel de omstreden bouwplannen voor het E1-gebied op de bezette Westelijke Jordaanoever ondertekend. Het project van circa 12 km² tussen Jeruzalem en Ma'ale Adumim voorziet in 3.400 woningen en zou Oost-Jeruzalem vrijwel omsluiten, waardoor de Westelijke Jordaanoever feitelijk in een noordelijk en zuidelijk deel wordt gesplitst. Netanyahu maakte bij de ceremonie duidelijk dat hij geen Palestijnse staat wil; internationaal luidt die stap bij 21 landen, de VN en het Internationaal Gerechtshof als een schending van het internationaal recht.
Tegelijk escaleert het geweld in de regio. Israël voerde een gerichte aanval uit op leiders van Hamas in Doha, waarbij volgens berichten meerdere doden vielen en ook een Qatarees veiligheidsmedewerker omkwam. Die actie leidde tot brede veroordeling: de VN-Veiligheidsraad keurde een door het VK en Frankrijk opgesteld statement af dat de aanval veroordeelde; alle vijftien leden stemden ermee, inclusief de Verenigde Staten. Qatar roept zondag en maandag een spoedtop bijeen van Arabische/islamitische landen om de aanval te bespreken. Hamas zegt dat de aanval de voorwaarden voor een staakt-het-vuren niet verandert; volgens de beweging besprak een Palestijnse delegatie kort daarvoor een Amerikaans voorstel.
De humanitaire situatie in Gaza verslechtert snel: tienduizenden bewoners zijn uit Gaza-Stad gevlucht — Israëlische media melden dat tot 200.000 mensen de afgelopen weken zijn verdreven — en het Israëlische leger bereidt zich voor op een grootschalig offensief. Unicef rapporteert een scherpe toename van ondervoeding onder kinderen in de Gazastrook: in augustus leed naar schatting 13,5 procent aan ondervoeding, in Gaza-Stad bijna één op de vijf kinderen. Hulpverlening wordt bemoeilijkt door gesloten gezondheidscentra en beperkingen op toegang.
Politiek en diplomatiek zijn er meer reacties: het Europees Parlement riep op om het handelsdeel van het associatieverdrag met Israël op te schorten, vroeg een onmiddellijke wapenstilstand, vrije humanitaire toegang en de vrijlating van alle gijzelaars. Nederland wil zo snel mogelijk stoppen met import uit Israëlische nederzettingen; demissionair minister David van Weel noemde een juridische route via sanctiewetgeving. De Britse politiek is verdeeld: Labour-leider Keir Starmer veroordeelde de aanval op Doha en drong aan op het einde van het offensief en op bevriezing van nederzettingenbouw; de Israëlische president Herzog sprak met Starmer om erkenning van Palestina tegen te houden.
Verder onderstreepten regionale reacties de spanningen: Koeweit steunde Qatar en waarschuwde dat een aanval op één Golfstaat een aanval op allen is; Qatar overweegt haar rol als bemiddelaar opnieuw. Ook zijn er meldingen over schade aan Iraanse nucleaire faciliteiten na eerdere bombardementen en over internationale inspecties via het IAEA. In culturele sfeer ontstond discussie toen de Duitse dirigent Lahav Shani — nu chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest — door een festival in Gent werd geweerd, een besluit dat door sommige Duitse functionarissen als antisemitisch wordt bestempeld. Tot slot doneerden prins Harry en Meghan via hun stichting een half miljoen dollar aan hulp aan gewonde kinderen in Gaza en Oekraïne.