Nederlandse overheid maakt veel meer gebruik van AI dan jaar geleden

In dit artikel:

TNO meldt dat Nederlandse overheidsorganisaties veel vaker generatieve AI inzetten: in een jaar steeg het aantal getelde toepassingen van 8 naar 81. Ministeries, provincies, gemeenten en agentschappen gebruiken vooral chatbots en andere systemen die op verzoek automatisch tekst of beelden produceren.

Gemeenten voeren de meeste toepassingen; veelal chatbots zoals GEM, een samenwerkingsverband van 25 gemeenten (onder meer Utrecht, Tilburg en Rotterdam) dat inwoners helpt met vragen. Ongeveer driekwart van de AI-tools is bedoeld voor intern gebruik door medewerkers, terwijl een kwart direct voor burgers beschikbaar is — een voorbeeld daarvan is Tolkie, een leeshulp die teksten begrijpelijk maakt, voorleest, vertaalt en samenvat voor laaggeletterden.

TNO noteert dat 29 van de 81 toepassingen nog experimenteel zijn (pilots of ideeën die nog niet structureel zijn ingebed). Tussen juni 2024 en juni 2025 kwamen er 73 nieuwe toepassingen bij, wat de snelle digitalisering van de overheid illustreert. Tegelijk vormt de afhankelijkheid van grotendeels Amerikaanse modellen een zorg: vragen over toezicht, veiligheid en digitale soevereiniteit spelen, en overheidsinstanties onderzoeken hoe ze die afhankelijkheid kunnen verminderen.