Nederlandse F-35's in Polen voor de tweede keer in tien dagen in actie: 'Minutenwerk'
In dit artikel:
Nederlandse F-35’s, die sinds 1 september deel uitmaken van een drie maanden durende NAVO-missie in het zuidoosten van Polen, werden vannacht voor de tweede keer ingezet en voor het eerst ingezet om Russische Shahed-drones neer te halen. De vier straaljagers waren eind augustus vanuit Volkel en Leeuwarden verplaatst en vormen daar een Quick Reaction Alert (QRA): ze staan 24 uur paraat om snel op bedreigingen in het NAVO-luchtruim te reageren. Nederland voert deze inzet samen met Noorwegen.
Eerder deze week werden de toestellen al opgeroepen toen Oekraïne waarschuwde voor drones, maar die keer drongen de onbemande vliegtuigen niet het Poolse luchtruim binnen. Deze nacht kwamen de drones wel over Polen binnen, waarna Nederlandse en Poolse jagers ingrepen; Polen vond brokstukken op zeven locaties en premier Donald Tusk meldde dat het luchtruim al negentien keer was geschonden. Defensie geeft geen details over het aantal neergeschoten drones of het precieze aantal Nederlandse militairen ter plaatse. Ter vergelijk: bij een eerdere F-35-missie in Estland gingen tussen de 90 en 150 personen mee.
De operationele procedure loopt via de NAVO-gevechtsleiding: binnenkomende doelen verschijnen op radar, de vlieger verwerft visuele of radarcontact en krijgt dan opdracht tot onderschepping of vernietiging als er sprake is van een directe dreiging. Aangezien de F-35’s alleen in NAVO-lucht mogen optreden, vallen acties binnen Polen onder die mandaatgrens; Oekraïne ligt daarbuiten. Minister Brekelmans wil voorlopig geen extra vliegtuigen sturen totdat de feiten en gevolgen van de incidenten zijn vastgesteld.
Naast de F-35-bijdrage levert Nederland vanaf 1 december luchtverdedigingscapaciteit aan de NAVO voor de regio: twee Patriot-batterijen, Nasams-systemen en anti-dronesystemen, en ongeveer 300 militairen die het luchtafweer en materieelleveringen voor Oekraïne moeten beschermen tegen Russische aanvallen.
Kort samengevat: Nederlandse F-35’s versterken sinds september de Poolse luchtverdediging binnen een NAVO-mandaat, werden recent actief tegen Russische drones die het NAVO-luchtruim binnenvielen, maar exacte aantallen en operationele details houdt defensie om veiligheidsredenen terug.