Nederlandse brandweervrouw in Spanje: 'We mochten hele zwembaden leegpompen'
In dit artikel:
Kelly van Ruler (38) was een van de veertig Nederlandse brandweerlieden die op 15 juli naar Galicië reisden om te helpen bij de grote natuurbranden en tegelijk van de Spaanse werkwijze te leren. Het team arriveerde per trein, kreeg direct terreinwagens toegewezen en werd meteen ingezet. Aanvankelijk trainden ze samen met Spaanse collega’s op praktische zaken zoals het oprollen van slangen en noodprocedures voor het geval brandweerlieden door vuur worden ingesloten. Al snel kwamen zij midden in enorme, langdurige branden terecht: eerst een natuurbrand van circa 100 hectare, daarna meerdere branden van duizenden hectares, soms in bewoond gebied. De hitte (rond 40°C), kurkdroge vegetatie en voortdurende rook maakten de inzet zwaar; mensen verloren huizen, hulpverleners en burgers kwamen om het leven, en vliegtuigen en helikopters waren continu in de lucht om water te droppen.
De Spaanse aanpak verschilt sterk van de Nederlandse: waar de Nederlandse brandweer veel taken combineert (stedelijk blussen, reddingen, waterongevallen), kent Spanje gespecialiseerde eenheden voor natuurbranden (Bombeiros Florestais) die met handcrews werken. Deze teams gebruiken gereedschap als vuurzwepen, McLeods (gereedschappen met zowel hark als scherp blad), rugdragers met waterpompen en handbijlen, en zetten pelotons van één bluswagen met meerdere terreinwagens in om dieper het landschap te bereiken. Ook maken ze brandstoplijnen met bulldozers en voeren gecontroleerde tegenbranden uit om brandstof te verwijderen. Daardoor leren ze veel blussen zonder grote hoeveelheden water en constant rekening te houden met windrichting en vegetatietype. De Nederlandse militarie levert inmiddels ook luchtsteun: Chinook-helikopters kunnen tot zo’n 10.000 liter water vervoeren.
Van Ruler, werkzaam bij de Veiligheidsregio Utrecht (beroepsmatig in Amersfoort en als vrijwilliger in Leusden), benadrukt dat Nederland zich moet voorbereiden op vergelijkbare risico’s: klimaatverandering kan binnen enkele decennia leiden tot Zuid-Europees klimaat met vaker extreme natuurbranden. Nederlandse problemen verschillen wel — bijvoorbeeld veengrond waar brand ondergronds kan woeden — maar lessen uit Spanje zijn toepasbaar. Ze pleit voor meer gespecialiseerde teams in Nederland, inzet van verschillende bestrijdingstechnieken naast blusvoertuigen en een politieke heroverweging van voorgenomen bezuinigingen op veiligheidsregio’s. De missie in Spanje was fysiek zwaar en emotioneel ingrijpend, maar leverde volgens haar waardevolle ervaring en motivatie om in de toekomst beter voorbereid te zijn.