Nederlanders worstelen met Windows 11: 'Mensen beseffen niet welke veiligheidsrisico's er zijn'
In dit artikel:
Vanaf 14 oktober stopt Microsoft met de gratis ondersteuning van Windows 10, waardoor computers die dan nog op dat tien jaar oude besturingssysteem draaien geen reguliere beveiligingsupdates meer ontvangen. Dat vergroot het risico op digitale misstanden zoals gestolen wachtwoorden, onderschepte banktransacties en ransomware-aanvallen, waarschuwen cybersecurity‑experts. Microsoft biedt een eenjarige verlenging van updates aan, maar die kost ongeveer 30 dollar en vereist actie van de gebruiker. Het bedrijf moedigt overstap naar Windows 11 aan, dat sinds 2021 beschikbaar is.
In Nederland gebruiken naar schatting miljoenen mensen nog Windows 10. Computerhulpbedrijven geven aan dat zij de afgelopen maand veel klanten tegenkomen met het verouderde systeem — schattingen lopen uiteen van 20 tot 50 procent van hun klanten. CBS‑cijfers en marktdata suggereren dat van de ongeveer 7,6 miljoen Windows‑gebruikers circa 48 procent Windows 10 draait, wat neerkomt op ruwweg 3,5 miljoen apparaten; IT‑experts spreken in elk geval van “miljoenen” getroffen Nederlanders.
De veiligheidsrisico’s zijn concreet: Microsoft repareert maandelijks tientallen tot honderden kwetsbaarheden in zijn systemen; zonder die updates volstaat een enkele gevonden achterdeur voor hackers om toegang te krijgen. Gevolgen kunnen variëren van het gijzelen van bestanden tot het lekken van gevoelige documenten. IT‑specialisten waarschuwen ook voor juridische en financiële gevolgen: banken of verzekeraars kunnen eigenaar aansprakelijk stellen bij fraude als het apparaat niet adequaat is bijgewerkt.
Overstappen is niet voor iedereen eenvoudig of goedkoop. Veel pc’s uit circa 2018 voldoen niet aan de systeemeisen van Windows 11 (onder meer vanwege vereisten voor bepaalde processors en beveiligingschips), waardoor een upgrade naar Windows 11 op die machines onmogelijk is. Nieuwe laptops kosten vaak honderden euro’s — een drempel voor mensen met weinig inkomen. Hulpverleners noemen daarnaast bezorgdheid over extra elektronisch afval: prima werkende oudere laptops dreigen ongebruikt te blijven als gebruikers moeten vervangen.
Er zijn wel technische opties om een oude computer langer veilig te gebruiken of betaalbaar te migreren, maar die vergen kennis en tijd. Hulpverleners adviseren gebruikers niet tot het laatste moment te wachten en actief te controleren welke route voor hen realistisch is: ESU aanschaffen, (laten) upgraden naar Windows 11 op compatibele hardware, of overstappen op een nieuwe machine. Microsoft verwijst naar informatie over de veiligheidsvoordelen van Windows 11 en een recycleprogramma, maar geeft geen uitgebreide toelichting op de beweegredenen achter het beëindigen van Windows‑10‑ondersteuning.