Nederland riskeert boete van ruim half miljard euro bij schrappen CO2-belasting
In dit artikel:
De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen die het kabinet opdraagt om de CO2-heffing voor de industrie af te schaffen, ondanks waarschuwingen van staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen dat dit ‘onverstandig’ is en de klimaatdoelen in gevaar brengt. Deze heffing was namelijk een voorwaarde die Nederland aan de Europese Unie had gekoppeld in ruil voor bijna 4,7 miljard euro uit het coronaherstelfonds, dat Europese landen kregen ter compensatie van economische schade door de pandemie. VVD en CDA, die eerder juist pleitten voor strenge voorwaarden bij het coronageld, steunden nu de motie.
Het schrappen van de CO2-belasting kan Nederland een Europese boete opleveren tot wel 600 miljoen euro, want de Europese Commissie kan sancties opleggen als beloofde klimaatmaatregelen niet worden nageleefd. Dit bedrag kan leiden tot een aanzienlijk tekort op de Nederlandse begroting. Een van de weinige manieren om boetes te voorkomen is het voorstellen van een alternatieve maatregel die gelijkwaardig is qua effect, mits deze wordt goedgekeurd door Brussel en de andere lidstaten. Politieke argumenten worden echter niet geaccepteerd als reden voor het afschaffen van maatregelen; alleen objectieve omstandigheden zoals hoge inflatie kunnen als geldige reden gelden.
VVD-kamerlid Peter de Groot pleitte om samen met de industrie te zoeken naar een andere aanpak voor verduurzaming. JA21 ondersteunt het schrappen van de heffing maar wil tegelijkertijd voorkomen dat Nederland het coronageld verliest en roept het kabinet op met een aangepast voorstel te komen, vergelijkbaar met eerdere succesvolle aanpassingen zoals de invoering van een vrachtwagenheffing in plaats van rekeningrijden. FVD wil het liefst de EU verlaten om dit soort problemen te vermijden, maar acknowledgeert dat dit politiek onhaalbaar is en kiest dus voor een mogelijke bezuiniging.
De kwestie legt een spanningsveld bloot tussen klimaatambities en politieke wensen binnen Nederland én de verplichtingen tegenover de EU. Klimaatminister Sophie Hermans zou spoedig duidelijkheid geven over het al dan niet uitvoeren van de motie. Verschillende partijen vragen zich af of de stemmers op de motie zich bewust zijn van de financiële gevolgen en het risico op het terugvallen van klimaatbeleid. De discussie onderstreept het complexe samenspel tussen nationale politiek, Europese regelgeving en klimaatdoelstellingen.