Nederland krijgt steun in strijd tegen EU-begroting van 2000 miljard euro
In dit artikel:
De Europese Commissie heeft een voorstel neergelegd voor de meerjarenbegroting 2028–2034 van bijna 2.000 miljard euro (ongeveer 1,26% van het EU‑bbp). Doel van de bijna-verdubbeling, zegt Brussel, is extra geld vrijmaken voor defensie en het versterken van de concurrentiekracht. Dat stuit echter op verzet van een groep zuinige nettobetalers — onder meer Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Zweden, Finland en Ierland — die terughoudend zijn over zo’n forse uitgavestijging. Ook Frankrijk en België vinden het voorstel te royaal, deels omdat zij onder binnenlandse druk staan om tekorten en schulden te verminderen.
Tijdens een bijeenkomst van de ministers voor Europese Zaken begin deze week werd duidelijk dat de zogenaamde „frugals” zich voorbereiden op felle onderhandelingen. Oostenrijkse minister Claudia Plakolm verwoordde de kern van hun bezwaar: als lidstaten op nationaal niveau moeten bezuinigen, is het moeilijk uit te leggen waarom de EU begrotingsuitgaven fors omhoog zouden gaan. Voor Nederland zou het voorstel neerkomen op een extra lastenverzwaring van circa 4,5–5,5 miljard euro per jaar; Den Haag draagt nu ongeveer 10 miljard per jaar af en kreeg in de huidige meerjarenbegroting een korting van in totaal 1,9 miljard over 2021–2027. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel wil opnieuw inzetten op een vergelijkbare korting.
Naast de hoofdsom is ook de verdeling van het geld omstreden. De Commissie wilde landbouw- en cohesiegelden samenvoegen in één nationaal investeringsfonds van 865 miljard euro, maar dat riep verzet op in het Europees Parlement. Om rebellen binnen haar eigen EVP-fractie te sussen beloofde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat minimaal 10% van die nationale enveloppen bestemd blijft voor landbouw, bovenop de bestaande circa 300 miljard euro aan directe steun aan boeren.
Het resultaat is een politiek en technisch steekspel tussen Commissie, Raad en Parlement dat naar verwachting tot anderhalf jaar zal duren. EU-diplomaten noemen deze onderhandelingsronde mogelijk de moeilijkste in de geschiedenis van de Unie; op de Europese Raad in december zullen de regeringsleiders voor het eerst over het plan debatteren en wordt duidelijk hoe taai het compromis zal moeten zijn.