'Nederland Beweegt': op naar een systeem dat bewegen de hele dag stimuleert

In dit artikel:

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) introduceerde in juni 2023 het Actieplan Nederland Beweegt om dagelijks meer bewegen te stimuleren. In plaats van zich te richten op sport of overgewicht, legt dit plan nadruk op alledaagse beweegmomenten, zoals traplopen en fietsen, en streeft het naar een beweegvriendelijke leefomgeving. Het Actieplan onderscheidt zich door een systeemaanpak waarbij meerdere sectoren samenwerken, zoals transport, onderwijs en werk, met speciale aandacht voor groepen die minder bewegen en daarmee de grootste gezondheidswinst kunnen behalen.

Het RIVM voert de evaluatie van het beleid uit aan de hand van een logisch model dat de gemaakte inspanningen koppelt aan verwachte kortetermijnresultaten, zoals het wegnemen van obstakels, en langetermijneffecten, waaronder een toename in beweeggedrag. Uit de tussentijdse rapportage blijkt dat de bewustwording over bewegen duidelijk is gegroeid, mede door het uitbreiden van de Beweegalliantie van ruim 100 naar meer dan 400 betrokken partijen binnen een jaar. Daarnaast is er meer domeinoverstijgende samenwerking zichtbaar op nationaal en lokaal niveau, waarbij bewegen geïntegreerd wordt in beleid over transport, stedelijke inrichting en zorg.

Hoewel de implementatie van beweegbeleid vooruitgang boekt, is er ruimte voor verbetering, vooral binnen onderwijs, werkplekken en sport. Sommige gemeenten lopen voorop met lokale samenwerkingen, terwijl andere achterblijven door onbekendheid met elkaars verantwoordelijkheden en taken. In totaal zijn 21 regionale samenwerkingsverbanden actief om bestaande obstakels bij beweeginitiatieven aan te pakken, vooral binnen onderwijs, zorg en werk. Ook worden via het Groeiprogramma negentien vernieuwende lokale initiatieven, gericht op jeugd en kansengroepen, financieel ondersteund.

Op basis van de evaluatieresultaten doet het RIVM diverse aanbevelingen op nationaal, maatschappelijk en lokaal niveau, gericht op het continueren en versterken van het beweegbeleid. Het rapport benadrukt dat een structurele en langetermijnaanpak noodzakelijk is om een duurzame systeemverandering te bewerkstelligen, los van kabinetsperioden of tijdelijke programma’s. De definitieve eindevaluatie van het Actieplan wordt begin 2026 verwacht.