Navo kondigt nieuwe bewakingsoperatie oostflank aan, speciale aandacht voor drones
In dit artikel:
De Navo start direct een nieuwe beschermingsoperatie voor de oostelijke lidstaten: de Oostelijke Schildwacht-missie (Eastern Sentry). Volgens Navo-chef Mark Rutte en commandant Alexus Grynkewich krijgt de operatie speciale aandacht voor het afslaan van drones; Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken leveren bijdragen. De inzet moet vooral duidelijk maken dat de alliantie vastbesloten is te reageren op dreigingen na een recente zwerm onbemande vliegtuigen die het Poolse luchtruim binnendrong.
Polen zei dat die drone‑aanval geen vergissing was, waarmee het de suggestie van Donald Trump van de hand wees dat het mogelijk om afzwaaiers ging. Poolse premier Donald Tusk stelde dat de drones doelbewust waren gericht; Rusland ontkent dat en wil bewijs dat de toestellen uit zijn gebied kwamen. Als reactie op het incident vraagt Polen om extra luchtverdediging en heeft het de VN‑Veiligheidsraad om een spoedberaad verzocht.
Nederland stuurt vanaf 1 december voor een half jaar twee Patriot‑batterijen, een Nasams‑systeem en antidronesystemen naar Polen om een logistiek knooppunt voor hulp aan Oekraïne te beschermen; de Nederlandse F‑35’s waren al in Polen actief en schoten meerdere drones neer. Demissionair minister Ruben Brekelmans benadrukte dat dit een zorgvuldig geplande inzet is en dat meer Nederlandse bijdragen op korte termijn moeilijk zijn. Duitsland breidt zijn luchtpatrouilles boven Polen uit en verdubbelt het aantal Eurofighters daar van twee naar vier; Frankrijk kondigde aan drie Rafale‑vliegtuigen te sturen. Ook Zweden, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk hebben steun of materieel toegezegd.
Tegelijkertijd zijn Rusland en Belarus begonnen aan de militaire oefening Zapad‑2025, die tot en met 16 september duurt en volgens westerse schattingen circa 30.000 troepen betrekt (waarvan ongeveer 8.000 in Belarus). Moskou noemt het routineoefeningen. De oefeningen volgen op de drone‑incidenten; Polen stelde dat sommige toestellen vanuit Belarus waren gelanceerd.
Regionale veiligheidsmaatregelen volgen elkaar snel op: Polen sloot voor onbepaalde tijd delen van zijn luchtruim langs de oostgrens en stelde strikte vliegregels in voor het oosten van het land (beperkingen gelden tot en met 9 december). Letland sloot deels zijn luchtruim bij de grens met Rusland en Belarus en andere oostelijke Navo‑landen overwegen vergelijkbare stappen.
Op diplomatiek vlak heeft Frankrijk de Russische ambassadeur ontboden; president Emmanuel Macron benadrukte dat Europa zich niet zal laten intimideren. Rusland waarschuwde Polen om de geplande grenssluiting met Belarus te heroverwegen. In Moskou meldde het defensie‑ministerie daarnaast dat het tientallen Oekraïense drones had neergehaald en dat bij Primorsk een drone een schip raakte, waarna een brand ontstond die snel werd geblust.
Internationale reacties omvatten ook een oproep van Oekraïne voor een gezamenlijk Europees luchtschild. President Volodymyr Zelensky zei dat de incidenten aantonen dat Europa zijn luchtverdediging moet versterken en vroeg om krachtige steun, ook van de Verenigde Staten. Het Internationaal Monetair Fonds waarschuwt intussen dat Oekraïne de komende twee jaar mogelijk tientallen miljarden dollars extra aan financiering nodig heeft.
Naast militaire en politieke ontwikkelingen zijn er humanitaire signalen: prins Harry bracht een verrassingsbezoek aan Kyiv en zijn stichting maakte een donatie van een half miljoen dollar bekend voor hulp aan gewonde kinderen in Gaza en Oekraïne.
Samenvattend: de drone‑incidenten hebben de spanning aan de oostgrens van de Navo opgevoerd, leidden direct tot extra luchtverdedigingsinzet en tot de start van de nieuwe Navo‑missie Eastern Sentry. De situatie vergroot de druk op Europese landen om operationeel en diplomatiek samen te werken, terwijl Rusland en Belarus hun oefeningen voortzetten en alle partijen benadrukken dat verdere escalatie onwenselijk is.