NAVO-artikel ingeschakeld door Polen: raakt Europa bij gevechten betrokken?

In dit artikel:

Polen heeft de NAVO opgeroepen voor een spoedoverleg via artikel 4, nadat afgelopen nacht een groot aantal Russische drones het Poolse luchtruim binnendrong — Warschau rapporteerde negentien schendingen en bestempelt de actie als een reële bedreiging voor burgers. Artikel 4 van het Noord-Atlantisch Verdrag biedt een lidstaat de mogelijkheid de alliantie bijeen te roepen wanneer het zich bedreigd voelt; het leidt tot consultatie en kan uitmonden in gezamenlijke besluiten of ondersteunende maatregelen, maar activeert niet automatisch artikel 5 (de collectieve verdedigingclausule).

Het verzoek van Polen past in een patroon: artikel 4 werd eerder vaker gebruikt door landen aan de oost- en zuidflank van de NAVO. Turkije schakelde het meermaals in vanwege zorgen rond Irak en Syrië en ontving onder andere luchtafweer en patrouilles. Polen en de Baltische staten riepen het op na de annexatie van de Krim in 2014 en opnieuw direct na de Russische inval in Oekraïne in 2022, wat leidde tot versterking van de oostflank.

Nederlandse F-35’s namen deel aan het neerhalen van de drones boven Polen, maar het activeren van artikel 4 betekent niet per se dat Nederland of de NAVO in een grootschalige oorlog worden gezogen. Meestal resulteert het in defensieve of observerende maatregelen en snelle coördinatie tussen bondgenoten, afhankelijk van de uitkomst van de NAVO-overleg.