Natuurjournaal 20 november 2025

In dit artikel:

Tot circa 1900 zat de Noordzee vol grote soorten — meterlange kabeljauw, tonijnen, uitgebreide schelpriffen en reusachtige roggen zoals de vleet (de grootste roggensoort van Europa). Door menselijke invloeden, vooral intensievere visserij sinds het begin van de 20e eeuw, zijn die populaties sterk afgenomen of vrijwel verdwenen. Roggen als de vleet functioneren als toppredatoren en zijn belangrijk voor het ecologisch evenwicht; daarom lopen er initiatieven om ze terug te brengen, onder meer via uitzetprogramma’s en monitoring van stekelroggen.

Tegelijkertijd profiteert juist een kleine exoot van de veranderde omstandigheden: de harige spookkreeft, vaak machospookkreeft genoemd, vermoedelijk in 1993 vanuit Japan naar Nederland gekomen, voelt zich prima thuis en is nu de meest voorkomende spookkreeft in onze wateren. Deze doorzichtige, fragiel ogende diertjes worden niet groter dan ongeveer twee centimeter en hebben door hun uiterlijk kleurrijke bijnaammetjes gekregen. Kortom: de Noordzee is antropogen veranderd — sommige grote inheemse soorten verdrongen, terwijl kleinschalige exoten zich vestigen.