Natuurjournaal 20 augustus 2025

In dit artikel:

Galwespen uit de familie van de echte galwespen veroorzaken opvallende woekeringen in planten door hun larven, die na het uitkomen van de eitjes stoffen afscheiden die de plant aanzetten tot galvorming. Die gallen bieden voeding en bescherming; als een larve eerder sterft, stopt ook de galvorming.

De rozenmosgalwesp legt haar eitjes vooral op wilde rozen (Rosa), zoals hondsroos, en heeft een voorkeur voor verzwakte, droogtestressende waardplanten. De resulterende gallen zijn bolvormig en bedekt met lange, vertakte haren, vaak aan het einde van takken waar ze tot circa 6 cm doorsnede kunnen bereiken. Kleinere varianten ontstaan op bladeren, kelk- en kroonbladeren, meeldraden en rozenbottels. Elke gal bevat tientallen kamers met één larve per kamer; die overwintert, verpopt en de volwassen galwesp kruipt in mei–juni naar buiten om nieuwe eitjes te leggen.

De ananasgalwesp veroorzaakt in Nederland gallen aan okselknoppen van zomer- en wintereiken. Die ananasgallen hebben overlappende schubben (2–3 cm lang, 1–2 cm in doorsnede) en herbergen in een eivormige binnengal telkens één larve. Deze ananasgal is de ongeslachtelijke generatie; er bestaat daarnaast een geslachtelijke generatie die eivormige, eenkamerige gallen vormt die op meeldraden lijken en tussen mannelijke katjes van eiken staan.

Bron: Marco Wind (Nature Today); beeld: Mark Zekhuis, Marco Wind.