Natuur- en klimaatdoelen halen in 2050 kan, maar opgave is enorm

In dit artikel:

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) schetst dat Nederland binnen circa 25 jaar veel natuurvriendelijker en schoner water kan hebben en kan voldoen aan Europese natuur-, water- en klimaatdoelstellingen — maar alleen als er ingrijpende veranderingen plaatsvinden in de landbouw. Het PBL analyseerde twee toekomstscenarios: een techniekgerichte aanpak en een natuurinclusieve variant, beide gekozen omdat ze vaak terugkomen in politiek en samenleving.

In beide scenario’s moet de veestapel sterk krimpen: vooral het aantal koeien zou ongeveer gehalveerd moeten worden. Volgens het planbureau is methaan, vooral uit rundvee, een grotere rem op het halen van klimaatdoelen dan stikstof. Reductie van methaan vraagt dus om minder dieren of andere systeemveranderingen.

Kenmerken van het techniekscenario: circa 150.000 hectare landbouwgrond wordt omgevormd tot natuur (ongeveer 10% van het huidige landbouwareaal) en er komen brede overgangszones langs natuurgebieden. Dieren blijven grotendeels binnen om geavanceerde staltechniek te benutten; het productievolume kan ruwweg op peil blijven, maar vergt grote investeringen en strikte controle en handhaving.

Het natuurinclusieve scenario voorziet in 100.000 hectare nieuwe natuur en ongeveer 650.000 hectare extensivering, met meer kleinschalige boerenbedrijven, permanente weidegang voor koeien en uitloop voor varkens en kippen. Boeren zullen extra inkomensbronnen of subsidies nodig hebben.

Het PBL stelt dat de overheid veel sneller landbouwgrond moet aankopen (twee- tot viermaal sneller) en raadt de instelling van een staatscommissie aan met politici, wetenschappers en praktijkmensen om uitvoering en keuzes te begeleiden.