Na wat hulp ontwikkelt de natuur zich weer volop in De Kempen
In dit artikel:
3 oktober 2025 — In De Kempen (Brabant), rond het brongebied van de Oude Strijper Aa is de natuur de afgelopen vijf jaar duidelijk opgeknapt dankzij grootschalige herstelwerkzaamheden. Staatsbosbeheer, samen met Waterschap De Dommel en provincie Noord‑Brabant, herstelde de oorspronkelijke, nattere en voedselarme omstandigheden door onder meer de fosfaat‑ en stikstofrijke bovenlaag van de bodem te verwijderen, sloten te dempen of uit te smeren en de natuurlijke afstroming van het brongebied te herstellen.
De ingrepen hebben plekken die vroeger uitmondden in monotone graslanden of pitrus weer omgevormd naar natte heide, vennen met vlakke oevers en bloemrijke graslanden. Boswachter Bjorn Alards ziet zowel op terrein als op oude kaarten en luchtfoto’s dat het ven dat in de eerste helft van de twintigste eeuw bestond, nu terugkeert omdat de waterhuishouding is hersteld. Om de bodemarmte te bevorderen is lokaal heidemaaisel uitgezaaid; op andere stukken wordt stikstof verwijderd door intensief maaien of door akkeren met soorten als boekweit, winterrogge en zonnebloemen die later geoogst worden.
Het resultaat is een forse biodiversiteitswinst: tal van heideplanten en moerassoorten vestigen zich opnieuw — genoemd worden moerasrolklaver, kale jonker, de zeldzame klokjesgentiaan en moerashertshooi — en insecten en amfibieën profiteren van het habitat. Ook vogels zoals kieviten, reigers en zelfs lepelaars gebruiken het herstelde gebied meer. Wandelaars en recreanten reageren enthousiast over de zichtbare verandering van maisakkers naar bloemrijke landschappen.
Deze aanpak illustreert hoe gericht ingrijpen in bodem- en waterhuishouding in laaggelegen zandlandschappen kan leiden tot natuurherstel dat zowel robuust is als aantrekkelijk voor mensen. De combinatie van wegwerken van voedingsrijk materiaal, hydrologische herstelmaatregelen en afwisselend beheer (maaien, akkeren) zorgt voor geleidelijke, duurzame transformatie van landbouw naar gevarieerde natuur.