Na gps-storing op vliegtuig EU-voorzitter Von der Leyen: hybride oorlog steeds openlijker

In dit artikel:

Bulgarije noemt het platleggen van het gps-signaal rond een luchthaven — waar afgelopen zondag de voorzitter van de Europese Commissie net wilde landen — een "ongegeneerde actie van Rusland". De gebeurtenis riep onmiddellijk verontwaardiging op, maar laat ook zien hoe lastig het is om tegen dergelijke verstoringen op te treden.

Wat gebeurde er precies?
Rond een Bulgaarse luchthaven trad zondag grootschalige gps‑storingen op, waardoor navigatie- en communicatiesystemen verstoord werden. Het moment viel samen met een geplande landing van de voorzitter van de Europese Commissie, wat de zaak politiek gevoelig maakte.

Wie wordt verantwoordelijk gehouden?
Bulgarije wees met de vinger naar Rusland en noemde de actie expliciet; andere landen en NAVO‑partners volgen de situatie op. Rechtstreekse, onweerlegbare bewijsvoering voor staatsbetrokkenheid is in dit soort gevallen echter moeilijk te leveren.

Wat zijn de gevolgen?
Grote zorgen bestaan over de veiligheid van luchtvaart, scheepvaart en kritieke infrastructuur. Gps‑storingen kunnen leiden tot vertragingen, omleidingen en verhoogde risico’s bij navigatie. Ook civiele en commerciële systemen die zwaar op satellietnavigatie leunen, worden kwetsbaar.

Waarom is optreden lastig?
Jammers zijn vaak mobiel, relatief goedkoop en moeilijk terug te leiden naar een opdrachtgever. Het internationale recht biedt beperkte directe instrumenten tegen dit soort hybride gedragingen, en politieke of economische tegenmaatregelen vereisen consensus binnen EU/NAVO‑verband.

Wat kan er gebeuren als reactie?
Antwoordopties variëren van diplomatieke protesten en gezamenlijke technische onderzoeken tot versterking van eigen verdediging: betere detectie en lokalisatie van storingsbronnen, hardening van systemen, alternatieve navigatienetwerken en politieke druk of sancties. Experts waarschuwen dat structurele oplossingen tijd, internationale samenwerking en investeringen in redundantie vergen.

Kortom: de gps‑uitval heeft zowel praktische veiligheidsrisico’s als geopolitieke implicaties. De incidenten illustreren hoe de afhankelijkheid van satellietnavigatie kwetsbaar kan worden ingezet in strategische spelletjes, terwijl concrete en snelle tegenreacties ingewikkeld blijven.