Mysterieuze zwarte schimmel Tsjernobyl blijkt wondermiddel: radioactieve straling 'opgegeten'

In dit artikel:

In de omgeving van de verongelukte reactor 4 in Tsjernobyl is een zwart groeiende schimmel (Cladosporium sphaerospermum) aangetroffen die opmerkelijke bescherming tegen ioniserende straling biedt. Microbiologe Nelli Zhdanova ontdekte de zwartschilfers al toen ze het gebied elf jaar na de ramp bezocht; de draden vonden hun weg tot vlakbij het gesmolten reactorhart en in leidingen, en leken naar stralingsbronnen toe te groeien. Onder de microscoop bevat deze schimmel veel melanine — hetzelfde pigment dat huid beschermt tegen UV — en dat mogelijk de schimmel in staat stelt juist onder radioactieve omstandigheden te groeien. Wetenschappers spreken van een nog niet volledig bewezen proces, aangeduid als “radiosynthese”.

Onderzoeksvragen richten zich nu op praktische toepassingen: kan deze eigenschap astronauten beschermen tegen kosmische straling tijdens lange ruimtereizen, of kunnen met lokaal gekweekte schimmels constructies op de maan of Mars worden opgebouwd om gewichtige bouwmaterialen te vermijden? Daarnaast kan het inzicht in de schimmel bijdragen aan oplossingen voor land onder radiocontaminatie. Bij de ramp van 1986 vielen directe doden en tientallen slachtoffers door stralingsziekte; de WHO schat duizenden extra kankerdoden op lange termijn.