Mysterieuze online-beweging wil Frankrijk platleggen
In dit artikel:
In Frankrijk groeit de spanning rond een door online activisten georganiseerde actie die woensdag het land dreigt plat te leggen onder de leus "Bloquons tout!". De oproep ontstond grotendeels op sociale media en kreeg extra momentum nadat de centrumregering van premier François Bayrou maandag viel. Activisten roepen op tot het opnemen van grote bedragen bij banken, een dag lang geen pinbetalingen, geen boodschappen doen, bezettingen van wegen en rotondes, blokkades van havens, treinstations en raffinaderijen, en sabotage van tolwegen. Enkele radicale vakbonden hebben stakingen aangekondigd. Op een actiesite staat: "Onze enige macht is de totale boycot."
De beweging zegt op te komen voor mensen die lijden onder stijgende prijzen, hogere belastingen en verslechterende publieke diensten. Ze eisen onder meer beperking van de macht en rijkdom van de elite, afschaffing van politieke partijen, meer directe democratie via referenda en sommigen pleiten zelfs voor een Frans vertrek uit de EU ("Frexit"). Wie precies de leiding heeft, is onduidelijk: journalisten spreken van een grotendeels leiderloos initiatief met een kern van ongeveer twintig actieve burgers. Er circuleren ook speculaties over Russische inmenging, maar die zou hooguit marginale invloed hebben.
Culturele symboliek speelt een rol: de beweging put naar verluidt inspiratie uit Coluche, de satirische komiek uit de jaren tachtig, en zijn rode clownsneus wordt mogelijk als symbool gebruikt. Historische vergelijkingen met de Gele Hesjes liggen voor de hand: ook die beweging begon op sociale media en leidde in 2018–2019 tot langdurige ontwrichting en forse concessies van de overheid.
Peilingen tonen aanzienlijke sympathie: een Ipsos-meting maakte duidelijk dat vóór het aftreden van Bayrou bijna de helft van de Fransen (46 procent) de oproep tot platleggen steunde, vooral aanhang van radicaal-links en -rechts. Politieke reacties verschillen: Jean‑Luc Mélenchon (radicaal-links) steunt een algemene blokkade en staking, terwijl Marine Le Pen (radicaal-rechts) afstand houdt. Een uitgelekt rapport van de binnenlandse inlichtingendienst schat dat het aantal deelnemers woensdag tot circa 100.000 kan oplopen, met risico op geweld en sabotage vooral in steden als Lyon, Nantes en Rennes. De autoriteiten houden rekening met verrassingen, maar verwachten volgens een woordvoerder geen aardverschuiving.
Hoe omvangrijk en duurzaam de actie daadwerkelijk wordt, blijft onzeker: het kan uitgroeien tot een nieuw grootschalig conflict of als een nachtkaars uitdoven, afhankelijk van de politieke ontwikkelingen en de dynamiek op de dag zelf.