Museumdirecteur die gouden helm uitleende, blikt terug op roof: 'Directie Drents Museum heeft gelogen'
In dit artikel:
Ernest Oberländer (74), voormalig directeur van het Nationaal Historisch Museum in Boekarest, spreekt voor het eerst uitgebreid over de diefstal van kostbare Dacische gouden en zilveren voorwerpen die hij begin dit jaar uitleende aan het Drents Museum in Assen. Na de roof kreeg hij in Roemenië heftige kritiek, verloor hij zijn baan en werd hij publiekelijk gediskwalificeerd door vooral extreemrechtse politici die zelfs zijn afkomst in twijfel trokken. Oberländer zegt zich bedrogen te voelen door de leiding van het Drents Museum: “Ze hebben gelogen,” aldus zijn korte, krachtige beschuldiging.
De samenwerking voor de tentoonstelling ontstond al in 2019 en werd na uitstel door covid in 2023–2024 concreet gemaakt. Volgens Oberländer was er op papier uitgebreide afstemming over beveiliging: het museum zou onder meer de modernste alarminstallaties, bewegingsdetectoren en inbraakwerend glas leveren. Cruciaal in zijn relaas is dat het Drents Museum volgens hem schriftelijk beloofde P6B-kwaliteit glas te gebruiken — een type inbraakwerend glas — terwijl in het Nederlandse strafdossier en volgens glasexperts daadwerkelijk het veel minder veilige P2B-glas zou zijn toegepast. Daardoor brak de vitrine van de gouden Cotofenesti-helm na twee klappen met een hamer, stelt Oberländer, wat volgens hem rechtstreeks in strijd was met de gemaakte afspraken.
Oberländer benadrukt dat facility reports — de gedetailleerde documenten over beveiliging en omgang met collectie — vertrouwelijk zijn en niet openbaar moeten worden, maar zegt wel te hebben gecontroleerd dat de afspraak over P6B-glas erin stond. Hij zegt dat hij nooit stukken had uitgeleend als hij had geweten dat de afgesproken beveiliging niet geleverd was. Verder noemt hij andere tekortkomingen: mistmachines die de zaal hadden moeten verduisteren werkten niet naar behoren en er ontstond een klein gat in een deur waardoor de daders binnen konden komen. Na de roof stuurde hij medewerkers naar Assen om alles te documenteren; ze namen ook glasmonsters mee.
De politie arresteerde drie hoofdverdachten; zij verschijnen volgend jaar voor de rechter. Ondanks sporen ontbreken van de gouden helm en drie armbanden nog elk spoor. Oberländer betwijfelt dat de voorwerpen alleen voor het goud zijn gestolen — omgesmolten zouden ze veel minder waard zijn — en vermoedt dat de dieven op opdracht handelden, mede omdat één verdachte betaling heeft ontvangen. Hij benadrukt de nationale en wetenschappelijke waarde van de stukken: de armbanden waren koninklijke objecten en onderdeel van religieuze rituelen uit de pre-Romeinse tijd.
Persoonlijk zegt Oberländer zwaar getroffen te zijn: reputatieschade, verlies van inkomen en emotionele pijn. Hij voelt zich verantwoordelijk en vastbesloten de voorwerpen terug te krijgen. Ondernemer Alex van Breemen heeft intussen 250.000 euro uitgeloofd voor een gouden tip die leidt tot terugkeer van de helm en armbanden.
Het Drents Museum weigert specifiek in te gaan op welk glas is gebruikt en blijft bij de algemene verklaring dat aan de verzekeringsvoorwaarden is voldaan en dat zij relevante informatie met Roemeense collega’s deelden. Volgens het museum hebben door verzekeraars ingeschakelde experts geconcludeerd dat aan de polisvoorwaarden was voldaan, waarna de verzekeraars tot volledige uitkering overgingen. Het Nationaal Historisch Museum in Boekarest zegt vanwege het lopende politieonderzoek geen commentaar te geven.