Monumenten in Heusden: Landmijnontploffing bij het Wilhelminaplein in Heusden

zaterdag, 20 september 2025 (10:16) - Nieuws.nl

In dit artikel:

Kort na de bevrijding, op 22 juni 1945, vond in Heusden een fatale mijnontploffing plaats bij een klein voetbalveldje naast het toenmalige Wilhelminaplein (nu Stadshaven). Vier jongens kwamen om het leven nadat zij met achtergebleven landmijnen speelden of deze probeerden te demonteren; het incident voegde zich bij de al donkere oorlogsgeschiedenis van de stad en bracht het aantal geregistreerde oorlogsslachtoffers op 160.

De slachtoffers waren Antonius Bierkens (10), Adrianus Bierkens, Adrianus Couwenberg (15) en Johan Jozef van Wijk. Direct na de explosie spoedde de bevolking zich naar de plaats van het ongeluk. Twee jongens bleken ter plekke te zijn overleden; anderen werden zwaar gewond overgebracht met een Rode Kruis-wagen naar het ziekenhuis in ’s‑Hertogenbosch, waar de jongen uit de familie Van Wijk onderweg bezweek. Antonius Bierkens overleed later in het ziekenhuis op 16 juli 1945. Omdat er in de omgeving nog meerdere mijnen lagen, werden eerst Duitse militairen uit Waalwijk ingezet om het terrein veilig te maken alvorens de doden geborgen konden worden. Burgemeester Steemers bezocht de getroffen families persoonlijk.

Op de Algemene Begraafplaats Buytenhove aan de Herptseweg staat een gedenkmonument voor de vier jongens: vier afzonderlijke grafstenen met een centraal kruis waarop wordt vermeld dat zij zijn omgekomen door een mijnontploffing. Het monument werd bekostigd dankzij een lokale inzamelingsactie na de begrafenis.

De plaats van de ramp lag tussen het Wilhelminaplein en de aanlegsteiger; foto’s uit die tijd tonen het voetbaldoel en de omliggende industrie – de melk- en conservenfabriek en de aanlegsteiger voor zand- en grindhandel. Na de oorlog werden het veld en de directe inrichting van het terrein aangepast (het voetbalveld werd verplaatst; een deel werd parkeerplaats).

Dit ongeval is een voorbeeld van de blijvende gevaren van achtergelaten oorlogsordnance voor burgers in de dagen na de bevrijding; voor meer details over de gebeurtenis en andere lokale oorlogssporen verwijst de auteur naar hoofdstuk 59 van zijn boek Heusden in oorlogstijd. Fotos en documentatie in het artikel zijn afkomstig uit de collectie van Bart Beaard.