Wie bestuurt de drones boven België? 'Niet zeker dat het de Russen zijn'
In dit artikel:
Onderzoekers Karen van Loon (Clingendael) en Michelle Haas (Universiteit Gent) beantwoorden vragen over de recente reeks drones die luchthavens in België lamlegden, meest recent boven Luik op zondagavond. Er is nog geen sluitend beeld van wie erachter zit of waarom: er ontbreekt hard bewijs dat een staat, organisatie of individu verantwoordelijk is, en de Belgische overheid doet daarom terughoudend met uitspraken.
Technisch onderzoek duurt voort. Experts merken dat sommige waarnemingen wijzen op meer dan hobbyvliegers: er zouden meerdere toestellen in formatie zijn gevlogen en routes afgelegd die niet typisch zijn voor recreatief gebruik. Tegelijkertijd maken de aard van kleine, lichte drones en hun lage vlieghoogte detectie en achtervolging moeilijk. Ze zijn lastig op radar waar te nemen, maken weinig geluid, verdwijnen snel in stedelijk of bosrijk gebied en kunnen vooraf geprogrammeerd of van grote afstand bestuurd worden. Daardoor is het vaak onmogelijk direct een bestuurder of opdrachtgever te vinden.
Een echte luchtachtervolging is zelden haalbaar; veel drones zenden geen continu radiosignaal uit. Dat verschuift het antwoord vooral naar vroegtijdige detectie en snelle analyse van signalen en beelden zodra iets wordt waargenomen. De politie en defensie analyseren materiaal, met technische steun uit onder andere Duitsland, maar resultaten vragen tijd en worden niet voortijdig gedeeld om lopend onderzoek niet te schaden.
Luchthavens zijn aantrekkelijke doelwitten omdat één melding tot onmiddellijke sluiting van het luchtruim en grote verstoring van het vliegverkeer leidt: relatief weinig middelen kunnen veel impact veroorzaken. Mogelijke motieven variëren van provocatie en verkenning tot het testen van reactiesystemen; concrete conclusies ontbreken nog. België lijkt momenteel vaker getroffen, mogelijk door strategische factoren, maar dat is niet vastgesteld.
Nederland loopt risico op vergelijkbare incidenten, aldus de experts: kwetsbaarheden bestaan in elk Europees land. Vooralsnog zijn er geen signalen van vergelijkbare gebeurtenissen in Nederland; Nederlandse marechaussee, defensie en luchtvaartautoriteiten volgen de situatie in België nauw en beschikken over antidronecapaciteiten rond eigen luchthavens. Door de groeiende hoeveelheid drones neemt echter het risico op verstoring of misbruik toe, wat blijvende aandacht en verbetering van detectie- en responscapaciteiten vereist.