Moeder documaker Frénk van der Linden stierf aan gevolgen alzheimer: 'Mij herkende ze niet meer, wel de muziek van Herman van Veen'
In dit artikel:
Journalist Frénk van der Linden maakte de documentaire Het muziekmedicijn, waarin hij onderzoekt hoe muziek mensen met dementie kan bereiken. De film, die donderdag 18 september om 22.00 uur op NPO2 wordt uitgezonden, bouwt deels voort op onderzoek van het Amsterdam UMC en volgt drie jaar lang patiënten uit die onderzoeksgroep en deelnemers aan zangcirkels van zorgzangeres Maartje de Lint.
Het project is persoonlijk: Van der Linden verloor zijn moeder Erica aan Alzheimer op relatief jonge leeftijd (67). Haar ziekte duurde zo’n zes jaar en ontnam haar langzaam haar identiteit; momenten als wanneer zij vroeg of Frénk nog weleens gezien werd, lieten zien hoe ver ze verdwaald raakte. Woorden verschilden, maar muziek bleef. Het lied Suzanne van Herman van Veen kon zij volledig meezingen, en samen dansen bood voor beide troost en fysiek contact tot aan het einde — een regel uit dat nummer staat op haar grafsteen.
In de documentaire komen ook andere voorbeelden naar voren. Theo, een man met Alzheimer, ontspoort soms in agressie, maar kalmeert en bloeit op bij zijn favoriete 'palingpop'-nummer Mooi Volendam, waardoor zijn vrouw Nelly vertederd toekijkt. Van der Linden laat zien hoe muzikale verankering emoties en gedrag kan veranderen bij mensen die verder weinig verbaal bereik hebben.
Hij belicht ook pijnlijke praktische kanten: Erica probeerde zich voor euthanasie te registreren maar verloor uiteindelijk de mogelijkheid doordat haar geest te ver aftakelde. Van der Linden weegt de angst voor erfelijkheid — of hij zelf ooit de ziekte zal krijgen — en staat achter de gedachte van sommige onderzoekers dat je liever niet vooraf wilt weten, zolang er geen doeltreffende behandeling bestaat.
Hoewel hij zijn moeder aanvankelijk filmde, koos Van der Linden ervoor haar beelden niet te gebruiken: hij wilde geen persoonlijk drama als verkoopargument. De film concentreert zich op het fenomeen zelf en toont de troost en waardigheid die muziek kan brengen in het leven van mensen met dementie.