Minister schrapt identificatiepas op bouwplaats, tot frustratie van bonden en werkgevers: „We leggen ons hier niet bij neer"
In dit artikel:
Demissionair minister Mariëlle Paul heeft besloten af te zien van een verplichte, digitale ID-pas voor bouwplaatsen. Het voorstel riep fel verzet op van zowel werkgevers- als werknemersorganisaties, die juist hoopten dat zo’n pas veiligheid, transparantie en handhaafbaarheid op bouwlocaties zou vergroten. De minister maakte haar keuze vorige week donderdag bekend: de maatregel is volgens haar niet proportioneel en biedt geen waterdichte garantie voor veiliger of eerlijker werk. Zoals ze in een brief aan de Kamer stelt: “inchecken op de bouwplaats betekent niet dat degene die het werk uiteindelijk uitvoert daartoe is gekwalificeerd.”
Wat de Bouwplaats‑ID zou doen: met een fysieke of digitale pas bij de incheck zou in een centraal systeem direct gecontroleerd worden of een persoon de juiste diploma’s en certificaten heeft, onder welke cao of arbeidsrelatie iemand valt en of sociale premies en pensioenafdrachten goed verlopen. Daarmee zou niet alleen de veiligheid moeten verbeteren — in de bouw vallen jaarlijks 15–20 doden en komen arbeidsmigranten 1,4–5 keer vaker bij incidenten voor — maar ook uitbuiting en oneerlijke concurrentie bestreden kunnen worden. Bovendien zou het achterhalen van verantwoordelijkheid bij ongevallen eenvoudiger worden.
Tegenstanders wezen vooral op privacyrisico’s: veel gevoelige persoons- en arbeidsgegevens in één centrale database roept zorg op onder de regels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Vakbonden vreesden daarnaast dat werkgevers door verplicht gegevens te delen, schijnzelfstandigheid en andere misstanden sneller aan het licht zouden zien komen. Aannemersfederatie Nederland en Bouwend Nederland stonden formeel wel positief tegenover een ID-systeem, maar eisten dat het wettelijk vastgelegd wordt zodat ook zzp’ers en alle schakelpartijen verplicht meedoen — iets wat cao‑afspraken alleen niet garanderen.
Paul stelt dat de sector beter aan de slag kan met vrijwillige systemen of afspraken via contracten tussen aannemers en onderaannemers in plaats van een landelijke verplichte databank. Het besluit stuit op zware kritiek: FNV en de Aannemersfederatie noemen het een “dolksteek” voor veilig en eerlijk werk en waarschuwen dat het uitstel levens kan kosten en de aantrekkelijkheid van de sector schaadt. FNV-bestuurder Hans Crombeen zegt de strijd niet op te geven en benadrukt dat bouwplaatsen nu te vaak fungeren als vrijplaatsen waar controle ontbreekt.
Het schrappen van de verplichting laat onopgeloste risico’s voor arbeidsveiligheid, handhaafbaarheid en misstanden op bouwplaatsen bestaan, met mogelijke gevolgen voor woningbouwprojecten, verduurzaming en onderhoudswerkzaamheden.