Minister negeert kritiek Raad van State en houdt vast aan verbod op voorrang statushouders
In dit artikel:
Demissionair minister Mona Keijzer houdt vast aan het kabinetsvoornemen om statushouders geen voorrang meer te geven bij toewijzing van sociale huurwoningen, ook al waarschuwt de Raad van State dat die maatregel strijdig is met de Grondwet. Onder het vorige kabinet kregen statushouders tijdelijk voorrang omdat opvanglocaties vol raakten wanneer vergunninghouders geen woningen konden vinden. In de huidige formatie is afgesproken die voorrang te beëindigen; Keijzer vindt het oneerlijk ten opzichte van andere woningzoekenden en wil de positie van statushouders ‘normaliseren’ zodat zij net als iedereen woningzoekende zijn.
De Raad van State adviseert echter tegen het wetsvoorstel. Zijn belangrijkste argument is dat statushouders door hun nieuwe status automatisch op achterstand staan: zij hebben niet de jarenlange inschrijving en puntopbouw die veel Nederlandse woningzoekenden wél hebben. Zonder compenserende prioriteit blijft die ongelijkheid bestaan en wordt het grondrecht op gelijke behandeling geschonden, aldus de raad. Ook acht de raad aangekondigde aanvullende maatregelen onvoldoende realistisch om snel hetzelfde effect te bereiken.
Keijzer zegt het advies te bestuderen maar wil het wetsvoorstel desondanks zo snel mogelijk naar de Tweede Kamer sturen. Tegelijk hebben zestien gemeenten, waaronder Amsterdam, eerder al fel protest aangetekend en het plan bestempeld als onmenselijk en een schijnoplossing. Gemeenten waarschuwen dat het schrappen van voorrang de doorstroom uit opvangcentra belemmert, tot overvolle AZC’s leidt, de inburgering schaadt en de woningnood niet oplost. De Amsterdamse wethouder Zita Pels laat weten dat de gemeente zich aan de Grondwet zal houden en geen uitvoering zal geven aan wat volgens haar niet is toegestaan.
In de Tweede Kamer ligt al een ander wetsvoorstel klaar dat de voorrangsregeling afschaft en de minister meer regie geeft; dat voorstel bevat expliciet een verbod voor gemeenten om statushouders voorrang te geven. Het moet nog door de Eerste Kamer, die zich vanwege die passage terughoudend opstelt. De zaak vormt zo een juridisch-politieke botsing tussen kabinet, adviescollege en gemeenten met mogelijk vervolg in de Eerste Kamer of bij de rechter.