Minister Mariëlle Paul hield gevoelig besluit wekenlang stil, tot een dag na de verkiezingen. Kan dat zomaar?
In dit artikel:
Demissionair minister Mariëlle Paul (VVD) besloot op 23 september om de invoering van nieuwe regels ter bescherming van arbeidsmigranten af te blazen. Die regels, opgesteld door haar voorganger Eddy van Hijum (NSC), zouden per 1 januari ingaan en verboden dat werkgevers tot een kwart van het minimumloon inhoudden voor huisvesting. Van Hijum had de maatregel ontwikkeld na overleg met werkgevers, vakbonden en uitzendbureaus, gesteund door onder meer de Arbeidsinspectie en vakbond FNV, en op basis van een aanbeveling van de commissie onder leiding van Emile Roemer om arbeidsmigranten minder afhankelijk van hun werkgever te maken.
Paul kwam tot een andere afweging: zij vreesde dat een verbod ertoe zou leiden dat uitzendbureaus minder woonruimte aanbieden en dat de overheid minder controle krijgt op de huisvesting van arbeidsmigranten. Vakbond CNV steunde haar in die zorgen. Paul nam het besluit zonder verder overleg met betrokken organisaties of de Tweede Kamer en stelde dat het een eigen politieke keuze was, gebaseerd op ambtelijk advies.
De bekendmaking aan de Kamer liep echter pas via een brief op 30 oktober—ruim vijf weken na het besluit en vlak na de verkiezingen—waardoor kritiek ontstond dat de minister pandig had gehandeld. Hoogleraar staatsrecht Joost Sillen stelt dat ministers de Kamer proactief moeten informeren en dat uitstel de parlementaire controle bemoeilijkt: Kamerleden verliezen zo de mogelijkheid om in debatten of in het publieke domein vragen te stellen of bij te sturen. Kamerleden van GroenLinks-PvdA en CDA noemden de gang van zaken ongepast; D66 en CDA willen eerst een duidelijke onderbouwing horen.
Als demissionair minister kan Paul niet zomaar ingaan tegen een duidelijke wens van de Kamer, maar de invoering per 1 januari is inmiddels niet meer haalbaar. Of de nieuwe Kamer zal aandringen op invoering hangt vooral af van D66 en CDA, die zich voorlopig terughoudend opstellen. Paul's toelichting dat het opstellen en afstemmen van de Kamerbrief tijd kost, wekte extra scepsis omdat de brief zelf kort was. Critici concluderen dat het politieke belang van de minister zwaarder leek te wegen dan snelle transparantie richting parlement en publiek.