Minister Karremans twijfelde al na één dag of ingreep bij Nexperia zin had
In dit artikel:
Demissionair minister Vincent Karremans greep met een uitzonderlijk bevel in bij chipfabrikant Nexperia omdat hij vreesde dat de Chinese topman het bedrijf binnen korte tijd zou leegtrekken en productie naar China zou verplaatsen. Voor dat ingrijpen gebruikte hij een wet uit 1952 die volgens de krant nog nooit eerder was toegepast. Een dag na zijn besluit kreeg hij blijkbaar twijfels over de effectiviteit van zijn maatregel en bemoeide hij zich actief met een rechtszaak die op 1 oktober bij de Ondernemingskamer speelde — zo blijkt uit een brief van de landsadvocaat die in handen is van de NOS.
Op 1 oktober stapten enkele bestuursleden van Nexperia naar de Ondernemingskamer, deels uit zorgen over de Chinese directeur. Namens de minister schreef de landsadvocaat de rechtbank dat Karremans vreesde dat zijn bevel mogelijk genegeerd zou worden en dat op zeer korte termijn cruciale processen, goederen en kennis verloren konden gaan als die naar locaties buiten Europa zouden verdwijnen. In die brief riep hij op tot snel optreden van de Ondernemingskamer om een onomkeerbare situatie te voorkomen.
Het ministerie houdt vol dat de minister de rechtbank niet nodig had om succesvol in te grijpen, maar onafhankelijke juristen noemen die positie opmerkelijk. Zowel Harm‑Jan de Kluiver (UvA) als Steef Bartman (voormalig hoogleraar ondernemingsrecht) wijzen erop dat de minister kennelijk twijfelde aan het middel dat hij koos en de rechtszaak ook als instrument zag om zijn doel te bereiken. De deskundigen verwachten echter niet dat de rechter door de brief is beïnvloed; de Ondernemingskamer nam uiteindelijk zelfstandig de beslissing om de Chinese directeur nog diezelfde dag schorsen.
Belangrijk bestuurlijk en economisch gevolg was dat de maatregel leidde tot een diplomatische rel met China: veel Nexperia‑chips worden in fabrieken in China gemaakt en mochten tijdelijk het land niet meer uit, met directe repercussies voor autofabrikanten die op die componenten wachten. Critici vragen zich af waarom Karremans zijn bevel niet meteen introk nadat de rechter de directeur had geschorst — dat schorsingsbesluit bereikte immers het door hem beoogde resultaat. Pas onlangs schortte hij het bevel op, omdat volgens hem het gevaar van verplaatsing van productie was afgenomen.
De zaak roept vragen op over proportionaliteit en samenwerking tussen politiek en rechterlijke macht: enerzijds de inzet van een zeldzame wet en actieve bemoeienis richting de Ondernemingskamer, anderzijds het uitblijven van een directe terugtrekking van het bevel zodra de rechter handelde.