Minister erkent miljardenverlies door rentestijging bij pensioenfondsen

In dit artikel:

Nederlandse pensioenfondsen hebben de afgelopen vijf jaar gezamenlijk ruim 90 miljard euro verloren op rentederivaten, blijkt uit antwoorden van de regering op Kamervragen van senator Martin van Rooijen (50PLUS). DNB berekende eerder dat pensioenfondsen en banken alleen al in de eerste helft van 2025 ongeveer 23 miljard euro verloren op Europese staatsobligaties, vooral Duitse en Franse, omdat de rente steeg en daarmee de marktwaarde van die leningen daalde.

Nederlandse instellingen houden samen circa 531 miljard euro aan buitenlandse staatsobligaties, waarvan zo’n derde Duits en Frans papier is. Pensioenfondsen hadden zichzelf ingedekt tegen renterisico’s met derivaten: de gezamenlijke derivatenpositie was medio 2025 ongeveer –91,4 miljard euro. De trend toont dat na kleine winsten in 2021 de verliezen in 2022–2023 sterk opliepen (in 2023 ruim –121 miljard) en daarna iets afnamen. De totale exposure in rentecontracten bedraagt ongeveer 2.000 miljard euro.

Minister van Sociale Zaken Mariëlle Paul erkent verliezen, maar wijst erop dat hogere rentes ook de contante waarde van toekomstige pensioenverplichtingen verlagen, waardoor de dekkingsgraad kan stijgen en dat uitkeringen mogelijk toenemen. DNB-data laten zien dat fondsen meer en langer zijn gaan afdekken: de gemiddelde looptijd van rentederivaten steeg van zo’n 18 naar 23 jaar. Over hoeveel derivaten verkocht moeten worden bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel gaf de minister geen concrete cijfers vanwege bedrijfsgevoelige informatie. Van Rooijen waarschuwt dat veel fondsen bij die overgang waarschijnlijk definitieve verliezen zullen nemen, omdat de derivaten nu sterk out‑of‑the‑money liggen.