Miljoenennota gelekt: iets meer koopkracht, extra geld voor gevangenissen, lange vliegreis wordt duurder

In dit artikel:

Nederlanders krijgen volgend jaar gemiddeld een kleine koopkrachtverbetering: 1,3 procent extra, aldus de miljoenennota die minister Eelco Heinen (VVD, Financiën) tekent. Gepensioneerden profiteren het meest (+1,5%). Heinen waarschuwt tegelijk dat de welvaart onder druk staat en doet een oproep aan de Tweede Kamer om in het demissionaire politieke klimaat samen verantwoordelijkheid te nemen voor toekomstgerichte keuzes.

Belangrijke maatregelen en geldstromen
- Strafrecht en tbs: er komt extra geld voor gevangenissen vanwege een acuut cellentekort, maar dat bedrag is beperkt (75 miljoen euro) en wordt deels onttrokken aan middelen die voor tbs waren gereserveerd.
- Vliegtaks: de klimt naar hogere milieubelastingen voor lange vluchten; de maatregel gaat op papier in per 1 januari 2027 en kan oplopen tot circa 70 euro extra voor verre reizen.
- Brandstofprijzen: de korting op accijnzen wordt met een jaar verlengd, waardoor benzine 17,3 cent en diesel 11,1 cent per liter goedkoper blijft. Dit kost de staat ongeveer 1,6 miljard euro; Heinen zegt een manier te hebben gevonden om het gat te dichten, maar details ontbreken nog.
- Rode diesel: het kabinet schrapt definitief de herinvoering van rode diesel voor boeren (ongeveer 140 miljoen euro vanaf 2027 stond voor die regeling gepland). De maatregel zou fraudegevoelig zijn en mogelijk strijdig met EU-regels tegen staatssteun. Bronnen melden dat boeren elders een ander “plusje” krijgen.
- Stikstoffonds: er gaat 2,6 miljard euro extra naar de stikstofaanpak. Geld wordt ingezet voor vrijwillige uitkoop van boeren, innovaties in stallen en natuurverbetering. Rond natuurgebieden als De Peel en de Veluwe komen zones waar honderden bedrijven hun uitstoot fors moeten terugdringen of activiteiten verplaatsen.
- CO₂-heffing industrie: het kabinet behoudt de heffing op papier maar laat de industrie er in de praktijk niet voor betalen, om bedrijven niet te verdrijven en te voorkomen dat Nederland 1,2 miljard euro aan EU-herstelgeld misloopt. Tegelijkertijd moet er gezocht worden naar alternatieve instrumenten om uitstoot te verminderen.

Kader en consequenties
De plannen zijn niet radicaal: het kabinet is demissionair en deels uitgekleed, waardoor ingrijpende koerswijzigingen uitblijven. Enkele maatregelen (bijv. brandstofkorting, uitgestelde bezuinigingen in regionaal OV en onderwijs voor kwetsbare leerlingen) betekenen extra uitgaven. Voor boeren en natuurbeheer vallen zowel financiële steun als harde beperkingen te verwachten, en voor industrie en klimaatbeleid zoekt het kabinet naar politieke en juridische salomonsoplossingen die Europese regels en economische belangen balanceren.