Militaire kampen voor burgers, noodpakketten enEHBO-cursussen: zo reageren Polen op Russische dreiging
In dit artikel:
VRT NWS-reporter Yassine Atari volgt in de documentaire Polen paraat! hoe Polen zich op grote schaal voorbereidt op mogelijke Russische dreiging — niet alleen met bunkers en wapens, maar ook via burgertrainingen en civiele paraatheid. Atari bezoekt militaire zomerkampen waar onervaren burgers in drie weken een keiharde training krijgen en na afloop voor reservist kunnen inschrijven. Deelnemers ontvangen 1.400 euro, en opvallend veel jongeren en vrouwen melden zich aan; Atari trof zelfs zestienjarige meisjes en een twaalfjarige jongen tijdens de kampen.
Polen voerde na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne een versnelling door in zijn defensie- en veiligheidsbeleid. Sinds 2022 ontving het land meer dan een miljoen Oekraïense vluchtelingen. De regering lanceerde vorig jaar de ‘Shelter Act’: bijna 4 miljard euro voor civiele paraatheid, noodplannen, opleidingen en infrastructuur. Daarnaast besteedt Polen ruim 45 miljard euro aan defensie — ongeveer 4,7% van het bbp — het hoogste percentage binnen de NAVO.
De bredere Europese context speelt mee: in meerdere landen klinkt het advies om je mentaal voor te bereiden op oorlog — Nederland raadde burgers aan contant geld in huis te hebben, Zweden verspreidde een brochure over handelen bij crisis of oorlog — en er werden recent Russische drones neergehaald in het Poolse luchtruim. Atari wijst er ook op dat historische trauma’s uit de Koude Oorlog en de Tweede Wereldoorlog de Poolse bereidheid beïnvloeden.
Naast militaire investeringen legt de documentaire nadruk op praktische burgerkennis: EHBO-cursussen, wondzorg, survivalvaardigheden en het opstellen van noodplannen. Atari filmde een doorsnee gezin dat noodrugzakken en voorraden heeft klaargezet en thuis noodscenario’s oefent — geen extreem preppen, maar praktische voorbereiding op rampen of verstoringen. Volgens Atari zijn zulke vaardigheden nuttig voor iedereen, niet alleen voor militairen of hulpverleners.
De reportage zet ook Belgische overwegingen in perspectief. België wil het aantal militairen verdubbelen in tien jaar en minister Maxime Prévot noemde het onvermijdelijk dat ons land fors meer aan defensie zal moeten uitgeven — hij pleit voor 5% van het bbp uitgesmeerd over tien jaar, met aandacht voor zowel personeel als investeringen in cyber en infrastructuur.
Polen paraat! wordt uitgezonden op VRT CANVAS en is beschikbaar op VRT MAX; de film toont hoe militaire paraatheid in Polen evenzeer een civiel en maatschappelijk project is geworden.