Militair regime Myanmar dwingt inwoners naar de stembus
In dit artikel:
Het Myanmarese militaire regime organiseert vanaf zondag de eerste nationale verkiezingen sinds de staatsgreep van 2021, maar de stembusgang vindt onder sterk geweld en gefragmenteerde controle plaats. Omdat het leger de facto niet over het hele land regeert, wordt er in drie fasen gestemd (28 december, 11 en 25 januari) en alleen in gebieden die door de junta worden beheerst. Grote delen van het noorden, oosten en westen zijn in handen van etnische gewapende groepen; het leger houdt vooral steden en centrale streken.
Generaal Min Aung Hlaing, leider van de junta, roept burgers op kandidaten te kiezen die met het leger samenwerken. In de praktijk zijn tegenstanders veelal uitgeschakeld: populaire oppositieleider Aung San Suu Kyi zit vast, haar partij (de NLD) mag niet meedoen en tienduizenden tegenstanders zijn gearresteerd. Onder een recent gebruikte verkiezingswet zijn tientallen arrestaties gemeld; sommige mensen kregen zeer lange straffen voor bijvoorbeeld anti-verkiezingsposters.
Formeel doen meer dan vijftig partijen mee, maar observatoren wijzen erop dat het merendeel pro-militair is en vaak bestaat uit (gepensioneerde) officieren. De grondwet reserveert bovendien 25% van de parlementszetels voor militairen, waardoor de door het leger gesteunde Unie Solidariteit en Ontwikkelingspartij (USDP) relatief weinig zetels nodig heeft om de feitelijke macht van het leger te verzekeren. Internationale waarnemers en de Verenigde Naties zien de verkiezingen daarom vooral als een poging van de junta om haar gezag een democratisch kleedje te geven.
De stembusgang verloopt met intimidatie en geweld: gewapende verzetsgroepen en veel burgers boycotten de procedure en er zijn meldingen van ontvoeringen en dreigementen tegen stemtrainingsdeelnemers. Humanitaire gevolgen van het conflict zijn ernstig — meer dan 3 miljoen ontheemden, toenemende ondervoeding en luchtbombardementen met veel burgerslachtoffers, waaronder een dodelijke aanval op een ziekenhuis in Rakhine. Regionale reacties zijn verdeeld: ASEAN pleit eerst voor beëindiging van de oorlog, terwijl China en India het verkiezingsproces steunen in de hoop op stabiliteit.