Milieuclubs willen een bank die níet in olie en gas investeert, maar zitten vast aan ING
In dit artikel:
Grote maatschappelijke organisaties willen massaal weg bij ING omdat de bank veel geld blijft steken in olie, kolen en gas, maar in de praktijk blijkt overstappen lastiger dan gedacht. Campagnes zoals Fossielvrij — een coalitie van meer dan zeventig organisaties waaronder VPRO, FNV en Scouting — zetten sinds 2023 ING onder druk om de financiering van fossiele projecten te stoppen. Milieudefensie spande een rechtszaak aan tegen ING en verweet de bank een grote bijdrage aan CO2-uitstoot; tegelijk verhuisde de organisatie het spaargeld naar Triodos, maar kwam erachter dat donateurs soms nog naar oude rekeningen bij ING blijven overmaken.
Praktische belemmeringen vormen de grootste obstakels voor een massale bankwissel. Grote organisaties verwerken enorme hoeveelheden betaalverkeer (pintransacties, automatische incasso’s, donaties) en hebben complexe administratieve koppelingen met boekhoudsystemen en internationale betalingsstromen, ook naar lastige landen. Duurzame banken als Triodos en ASN hebben die infrastructuur vaak niet in dezelfde schaal en reikwijdte. Triodos-topman Daniël Stegeman legt uit dat de bank met ongeveer 748.000 klanten (waarvan 45.000 zakelijk) simpelweg te klein is om grote maatschappelijke instellingen technisch en operationeel volledig te bedienen. ING daarentegen telt in Nederland miljoenen particuliere en honderden duizenden zakelijke klanten en heeft veel grotere middelen, leningen en digitale diensten.
Concrete voorbeelden illustreren de problematiek. De buitensportketen Bever wilde weg bij ING vanuit duurzaamheidsoverwegingen, maar merkte dat Triodos en ASN niet beschikten over het volume- en productaanbod dat Bever nodig had voor miljoenen pintransacties en voor de financiering van nieuwbouw. Bever stapte uiteindelijk over naar ABN AMRO, een keuze die mede ingegeven werd door de mate waarin ABN haar investeringen in fossiele projecten heeft teruggeschroefd — volgens onderzoek van Milieudefensie en SOMO daalde het aandeel fossiele investeringen van ABN van 16,9% (2020) naar 5,9% (2024), terwijl ING van 8,4% naar 10,2% ging.
Kleine banken zoals Triodos benadrukken dat hun missie draait om het verantwoord aanwenden van spaargeld voor duurzame projecten, niet om maximaal veel transacties te verwerken; betaalverkeer is voor hen een nuttige, maar geen kernactiviteit. Daardoor moeten ze keuzes maken over welke zakelijke klanten ze accepteren. Voor organisaties die wel kunnen overstappen maar bang zijn leden of donateurs te verliezen, is het een afweging tussen praktische rompslomp en het politieke signaal dat vertrek afgeeft. Milieudefensie sloot haar ING-rekening ondanks verlies van enkele donateurs om precies dát signaal af te geven.
ING gebruikt het grote klantenbestand ook voor zichtbaarheid: via een donatieknop in de bankapp kunnen klanten aan geselecteerde goede doelen geven, maar een voorwaarde is dat die organisaties een rekening bij ING hebben. ING geeft geen precieze cijfers over het gebruikte bedrag; betrokken goede doelen noemen het eerder mager.
De stand van zaken is dat kleinere organisaties of die met relatief overzichtelijk betaalverkeer (zoals Natuur en Milieu, Heifer en de Fietsersbond) al deels of volledig naar Triodos zijn overgestapt, terwijl grotere ledenorganisaties (VPRO, Rode Kruis, FNV, Natuurmonumenten) voorlopig afhankelijk blijven van de grootbanken vanwege schaal- en technische beperkingen. Sommige klanten proberen verandering te bewerkstelligen door gesprekken en druk, anderen kiezen pragmatisch voor banken als ABN AMRO die wel stappen in vergroening zetten.
Kortom: er is een duidelijke wens onder kritische klanten om bankieren te ontwarren van fossiele financiering, maar de kloof tussen idealen en de operationele eisen van grote organisaties zorgt ervoor dat een snelle massale uittocht naar duurzame banken vooralsnog uitblijft.