'Mijn liefde voor voetbal herkende ik weer door mijn kinderen'
In dit artikel:
Simon Kuper, de Brits-Franse, prijswinnende voetbaljournalist die opgroeide in Leiden en nu in Parijs woont, schreef De wereld aan mijn voeten — een verslag van negen WK’s die hij bijwoonde. Het boek gebruikt die toernooien als lens om te laten zien hoe het voetbal veranderde: van de feestelijke, dorpsachtige sfeer van de jaren negentig naar een sport die sinds circa 2010 steeds meer door corruptie, commerciële macht en politieke belangen van autoritaire regimes wordt gekleurd.
Een kernmoment in het verhaal is het WK 2022 in Qatar: Kuper herinnert zich de kwartfinale Nederland–Argentinië (9 december 2022), een gewelddadige, emotionele avond met een recordaantal gele kaarten — en in de marge de tragische dood van zijn Amerikaanse collega Grant Wahl. Zulke tegenstellingen illustreren voor Kuper waarom zijn ambivalente liefde voor voetbal blijft bestaan: het spel produceert rauwe, onbetwistbare emotie, zelfs wanneer de context daaromheen problematisch is.
Kuper belicht de opmars van staten en miljardairs die succes inkopen — denk PSG onder Qatarese invloed of investeringen uit Saudi-Arabië — en de beschuldigingen van sportswashing en mensenrechtenschendingen. Toch waarschuwt hij dat voetbal voor veel supporters vooral ritueel en ontsnapping is: stadionvolk stemt met de voeten, en jongeren (zoals zijn tienerzoons, PSG-fans) beleven spelers en clubs vaak puur emotioneel, zonder cynische achterdeurkennis. Voor hen is voetbal “gateway drug” (Panini-albums) en bron van gemeenschappelijke vreugde.
Kuper nuanceert kritische punten: grootschalige corruptie of bewezen wedstrijffraude zou de aantrekkingskracht kunnen vernietigen, maar individuele misstanden — bijvoorbeeld makelaars die jonge tieners benaderen of enorme transfersommen — raken een kleine groep. Hij stelt ook dat de totale wereldwijde voetbalomzet niet per definitie hoger is dan in 2019, en dat sommige investeringen van Golfstaten economisch dubieus zijn.
Over ethiek: boycots zijn complex. Kuper citeert het dilemma van spelers als Kaká en wijst erop dat spelen in gevoelige landen ook veel mensen vreugde kan geven; tegelijk pleit hij ervoor kritische verslaggeving voort te zetten. Hij ziet de hedendaagse spelersgeneratie als actiever dan vroeger, maar gericht op thema’s waar ze direct ervaring mee hebben (armoede, racisme) en minder vaak op machthebbers in Golfstaten, ook omdat die spelers daar vaak goed worden behandeld.
Ondanks de politieke en commerciële problemen blijft Kuper gevoelig voor pure voetbalmomenten — beslissende doelpunten, jonge talenten als Lamine Yamal, strafschoppen zoals van Chloe Kelly — die hem keer op keer bij het spel houden. Zijn conclusie: blijf schrijven over misstanden, maar ontneem mensen ook niet hun plezier; voetbal levert wereldwijd veel betekenisvolle momenten.
Boekgegevens: Simon Kuper, De wereld aan mijn voeten — een reis door het hart van het mondiale voetbal in 9 WK’s, Nieuw Amsterdam, 352 blz., €24,99.