Amerikaans-Israëlisch vredesplan stelt Hamas-leiders voor dilemma
In dit artikel:
Het door president Trump gepresenteerde twintigpuntenplan is tot nu toe de meest omvattende Amerikaanse poging om de oorlog in Gaza te beëindigen, maar veel cruciale onderdelen blijven vaag. Het document roept grote vragen op over de toekomstige status van Gaza, de inrichting van een nieuwe civiele autoriteit en de voorwaarden waaronder de Palestijnse Autoriteit een rol zou mogen krijgen. Eveneens onduidelijk is de samenstelling en bevoegdheid van een door Trump voor te zitten ‘raad van bestuur’ die de wederopbouw van Gaza zou leiden.
Trump presenteerde zijn voorstel met grootse taal over het beëindigen van eeuwenlange conflicten; premier Netanyahu reageerde welwillend maar voorzichtiger en gaf aan dat Israël zich vrij tot verdere actie zal voelen als Hamas het plan afwijst of slechts schijnbaar accepteert. Netanyahu maakte tijdens zijn Witte Huiskomst later duidelijk dat een Palestijnse staat voor Israël geen optie is en dat een militaire terugtrekking uit Gaza gefaseerd en voorwaardelijk zal verlopen; volgens hem zal het leger in grote delen van de Gazastrook aanwezig blijven.
Hamas heeft om opheldering en onderhandelingen over meerdere punten gevraagd. Dat plaatst de beweging voor een uiterst moeilijke keuze: volledige acceptatie zou betekenen dat zij het laatste machtsmiddel — de gevangenen en gijzelaars — prijsgeeft en in de praktijk haar controle over Gaza zou verliezen; afwijzing zou Israël volgens Trump carte blanche geven om de strijd te intensiveren. Een anonieme Hamas-betrokkene omschreef de opties als bittere keuzes.
In Israël wordt het plan door brede lagen van de bevolking positief ontvangen, vooral omdat het voorziet in onmiddellijke vrijlating van naar schatting zo’n twintig overgebleven Israëlische gijzelaars bij een bestand. Minder populair is dat dit gepaard gaat met de vrijlating van bijna tweeduizend Palestijnse gevangenen, onder wie personen met levenslange straffen voor moorden op Israëliërs. Extreemrechtse coalitiepartners Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich verzetten zich sterk tegen het plan en pleiten voor annexatie van Gaza en beleid dat Palestijnen zou doen vertrekken; zij zijn nog in de regering maar dreigen te vertrekken als het plan doorgaat, wat de politieke stabiliteit van Netanyahu zou ondermijnen zolang hij toewerkt naar verkiezingen vóór oktober 2026.
Terwijl diplomatieke manoeuvres plaatsvinden, gaat de oorlog door: Israël gaf Gaza-stad bewoners warningen te vertrekken en voerde luchtaanvallen uit in woonwijken. De komende dagen zullen beslissen of Hamas onderhandelt over detailpunten of het ultimatum blijft verwerpen — met verstrekkende gevolgen voor Gaza, de gijzelaars en de regionale verhoudingen.