Met Advocaat van de Aarde staan burgerinitiatieven sterker
In dit artikel:
De uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in het voordeel van Vanuatu illustreert dat kleine actoren resultaat kunnen boeken als ze de juiste steun mobiliseren. In Nederland werkt Advocaat van de Aarde op vergelijkbare wijze: zij helpt burgergroepen om overheden juridisch te dwingen natuur- en milieuregels na te leven. Het verhaal van Stichting Lonnekerberg laat concreet zien hoe dat werkt.
De Lonnekerberg is een rustig, ecologisch waardevol landgoed ten oosten van de voormalige luchtmachtbasis Twente, in de stedendriehoek Enschede–Hengelo–Oldenzaal. Stichting Lonnekerberg ontstond in 2013 uit verzet tegen grootschalige bomenkap rond de basis; die zaak wonnen ze. Kort daarna dook een nieuw probleem op: een deel van het voormalig vliegveld werd verkocht aan een organisator die tot 18 grote evenementen per jaar wilde houden — evenementen vergelijkbaar met Lowlands, mét race-achtige shows — wat volgens de stichting ernstige geluidsoverlast en extra uitstoot voor Lonnekerberg zou betekenen.
De stichting vocht vergunningen aan en boekte meerdere juridische overwinningen (onder meer in 2017 en in december 2023). Toch bleef de gemeente samenwerken met de projectontwikkelaar en weigerde zij de stichting structureel te betrekken bij plannen. Financieel waren de procedures zwaar; de stichting betaalde advocaten uit eigen middelen en raakte daardoor bijna door haar middelen heen. Bestuursleden Geertjan Takkenkamp en Paul van der Valk beschrijven de rol van hun groep als die van een kleine David tegenover een krachtige overheid.
Op zoek naar structurele steun schakelden ze Advocaat van de Aarde in, die hen doorverwees naar een gespecialiseerde jurist en zorgde dat de stichting een toevoeging kreeg, waardoor de kosten voor de leden sterk werden beperkt. Die samenwerking leverde een professioneel team op: de vrijwilligers leverden lokale kennis en belangen, de juristen zorgden voor de juridische dekking. De ervaring heeft de stichting ook strategisch scherper gemaakt: niet op alles in beroep gaan maar energie sparen voor de zwaarste dossiers.
Hun advies aan andere burgerinitiatieven: richt vroeg een formele stichting op met een betrouwbaar bestuur, vermijd het persoonlijk maken van strijd met bestuurders, en zoek zo snel mogelijk juridische ondersteuning (zoals Advocaat van de Aarde). Advocaat van de Aarde werkt samen met het netwerk Groene Bondgenoten om lokale natuuracties te ondersteunen en vrijwilligers te verbinden.