Meerderheid Europees Parlement wil Oekraïne bij EU
In dit artikel:
Het Europees Parlement wil dat Oekraïne officieel gesprekken begint over toetreding tot de EU; een meerderheid sprak zich daartoe uit tijdens een debat waarin EU-uitbreidingscommissaris Marta Kos opriep tot snelle opening van de onderhandelingen. Dat kan alleen met instemming van alle 27 lidstaten — en Hongarije blokkeert voorlopig een stap vooruit.
Op het slagveld en in de diplomatie escaleert de situatie. In de nacht van zaterdag op zondag voerde Rusland naar Oekraïne een van de zwaarste aanvallen sinds het begin van de oorlog uit: volgens Oekraïense bronnen werden 13 raketten en naar eigen zeggen 805 drones ingezet, waarbij in Kyiv het regeringsgebouw en wooncomplexen werden beschadigd en slachtoffers vielen. Oekraïne meldt elders in het land meer dodelijke treffers, onder meer in de deels bezette regio Donetsk; president Zelensky riep de wereld op tot sterke tegenmaatregelen. Europese leiders — onder wie Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en president Macron — veroordeelden de aanslagen scherp. Oekraïens premier Joelia Svyrydenko vroeg bondgenoten om hulp bij het afsluiten van het luchtruim.
Militair blijven spanningen oplopen: Rusland start voor het eerst sinds de inval een grote oefening (Zapad) in Belarus van vijf dagen vanaf 12 september; Polen reageert met een gelijktijdige oefening met zo’n 30.000 militairen. Daarnaast meldt het Oekraïense leger dat het Russische zomeroffensief is afgeremd en dat Kyiv in augustus circa 58 km² terrein heeft teruggewonnen — onder meer het dorp Saritsjne bij Lyman — terwijl Rusland troepen concentreert rond mogelijke nieuwe doelen zoals Pokrovsk.
Technologie speelt een rol: het Russische bedrijf Valkyriya presenteerde de RD-8, een ‘moederschip’-drone die kleinere FPV-drones kan vervoeren en laten loskomen, met een bereik tot circa 150 km en nachtzichtapparatuur. Opmerkelijk is dat het toestel, naast gangbare radiokanalen, ook via Starlink-besturing kan werken — ondanks het feit dat Starlink officieel niet in Rusland beschikbaar is; westerse inlichtingen wijzen op een illegale handel in terminals die fronttroepen toegang geeft tot betrouwbare verbindingen.
Op het diplomatieke en juridische vlak diende president Poetin een wetsvoorstel in om Rusland terug te trekken uit het Europees Verdrag ter voorkoming van foltering, waarmee Moskou afstand zou doen van inspecties door het Comité ter voorkoming van foltering. Voorts beschuldigt oud-president Medvedev Finland van voorbereidingen op een confrontatie na NAVO-toetreding.
Economisch en politiek lopen de westerse reacties uiteen: de Verenigde Staten en de EU overwegen verdere sancties en maatregelen om de Russische economie onder druk te zetten — Amerikaanse functionarissen noemden ook secundaire heffingen tegen landen die Russische olie blijven afnemen. Voormalig president Donald Trump zei recent in publieke verklaringen te werken aan een einde van de oorlog en sprak over versterkte druk op Rusland; zijn aanpak en bereidheid tot sancties worden echter in het Westen verschillend beoordeeld.
Binnen Rusland is nieuws van persoonlijke aard: Margarita Simonyan, invloedrijk hoofd van RT en Rossiya Segodnya, kondigde medische problemen aan en trekt zich mogelijk terug; ze staat al langer onder westerse sancties en is bekend om nationalistische retoriek.
Tenslotte staan Nederlandse gemeenten onder druk door een aanhoudende instroom van Oekraïense vluchtelingen: uit een rondgang van twintig grotere gemeenten blijkt dat opvangcapaciteit almost overal vol of bijna vol is, met naar schatting nog ongeveer 300 nieuwe Oekraïners per week die Nederland binnenkomen. Gemeenten roepen op tot extra steun van het Rijk.
Kortom: politieke steun voor Oekraïens EU-lidmaatschap groeit in het Europees Parlement, maar unanimiteit ontbreekt; op het front en in de strategische arena neemt intensiteit en technologisch vernuft toe, terwijl westerse reacties en sancties blijven draaien om hoe groot de druk op Rusland kan en wil zijn.