Meerdere streng christelijke dorpen schuiven met dodenherdenking vanwege de zondagsrust

In dit artikel:

In de streng christelijke Biblebelt van Nederland, waaronder dorpen als Waarder en Driebruggen in het Groene Hart, was het lange tijd gebruikelijk om de nationale dodenherdenking niet op zondag te houden vanwege de zondagsrust die voor veel bewoners heilig is. Dit jaar vond de herdenking in deze dorpen echter voor het eerst wel op zondag plaats, na overleg tussen lokale herdenkingscommissies en kerkgemeenschappen. Om tegemoet te komen aan bezwaren is de ceremonie soberder en is de tweede kerkdienst vervroegd, zodat herdenking en eredienst niet samenvallen.

In andere Biblebeltgebieden, zoals Zeeland en plaatsen als Staphorst en Urk, blijft de dodenherdenking meestal op zaterdag 3 mei vanwege religieuze overtuigingen over zondag als rustdag. Dit leidt tot diverse keuzes: in Yerseke wordt bijvoorbeeld nog steeds op zaterdag herdacht, terwijl in Kapelle de herdenking juist op zondag samenvalt met een kerkdienst, wat als passend wordt gezien. Critici binnen en buiten deze gemeenschappen vinden deze scheiding soms problematisch, omdat het zou leiden tot vervreemding van de bredere samenleving.

Publiekshistoricus Tijmen Dokter benadrukt dat het herdenken zelf centraal moet staan, ongeacht de dag, en noemt het argument dat de herdenking op zondag moet plaatsvinden omdat ook soldaten op zondag sneuvelden een drogreden. Hij stelt dat het debat over de herdenkingsdag afleidt van de belangrijke thema’s van vrijheid, democratie en oorlog waar 4 en 5 mei om draaien.

Officieel is de nationale dodenherdenking altijd op 4 mei, ongeacht de dag van de week, een besluit dat sinds 1969 geldt ondanks kritiek vanuit streng gelovige kring die de zondagsrust wil handhaven. Toenmalige kerkelijke media uitten destijds hun bezorgdheid over het organiseren van herdenkingen op zondagavond, omdat dit in hun ogen de rustdag zou schaden, maar ook erkenden ze het belang dat iedereen de gelegenheid moet krijgen om de gevallenen te herdenken. De verscheidenheid in uitvoering in de Biblebelt weerspiegelt de spanningen tussen religieuze tradities en nationale herinneringsrituelen.