Meer vrouwen aan de top ondanks bedrijven die quotum niet halen
In dit artikel:
Uit het jaarlijkse Female Index Board 2025-onderzoek van Tilburgse hoogleraar Mijntje Lückerath blijkt dat er meer vrouwen in raden van commissarissen (rvc) zitten, maar dat tegelijkertijd minder beursgenoteerde bedrijven het wettelijk vrouwenquotum halen. Van de 82 beursondernemingen voldoet dit jaar 85 procent aan de norm; dat was vorig jaar 89 procent. Het aandeel vrouwen in de rvc steeg naar 44 procent in totaal. Enkele ondernemingen — ABN AMRO, Wolters Kluwer, Hydratec en Nedap — hebben zelfs een meerderheid vrouwelijke commissarissen.
Tegelijk kwamen er drie bedrijven bij die het quotum niet meer halen: Aalberts, OCI en Vopak. Voor Aalberts en Vopak speelt naar verwachting tijdelijk vertrek van een vrouwelijke commissaris een rol. Lückerath wijst erop dat ontslagen of aftredingen vlak voor of na aandeelhoudersvergaderingen het percentage vrouwen kunnen beïnvloeden omdat benoemingen tijdens die vergaderingen plaatsvinden. In sommige gevallen veranderde de samenstelling kort voor een AGM zodanig dat benoemingen mogelijk werden gemaakt.
Het onderzoek brengt ook voorbeelden van strategisch handelen: bussenmaker Ebusco zag het aandeel vrouwen stijgen van 25 naar 33 procent door het vertrek van een mannelijke commissaris, waarna tijdens de AGM een door geldschieter Gotion voorgestelde man (Chen Li) benoemd kon worden. Ebusco stelde dat er een “zwaarwegend strategisch belang” was, een grond waarop de wet een uitzondering toestaat.
Lückerath bekritiseert de onduidelijkheid van de wet — die volgens haar op meerdere manieren uitlegbaar is — en zegt dat die ambiguïteit bedrijven dwingt tot strategische manoeuvres. Ze vermoedt dat de wetgevers hadden aangenomen dat bedrijven, eenmaal boven de norm, niet snel meer zouden zakken.
Voor bestuursfuncties (raad van bestuur) bestaat geen quotum; daar is de man-vrouwverhouding veel schever: slechts 17 procent vrouwelijk dit jaar. 57 ondernemingen hebben nog geen enkele vrouw in de bestuurskamer, terwijl diezelfde ondernemingen gezamenlijk 21 mannen aanstelden. Lückerath legt uit dat bestuurders vaak intern worden geworven en aan het einde van een carrièrepad zitten, wat de keuzevrijheid beperkt; commissarissen worden vaker extern gezocht, waardoor diversiteit makkelijker realiseerbaar is.
Hoewel ze het quotum uit 2021 niet ziet als de hoofdreden achter de betere balans in de rvc — “symboolwetgeving” volgens haar — blijft Lückerath positief over de ontwikkelingen. Ze signaleert een bredere intrinsieke motivatie bij bedrijven om diversiteit te vergroten en vindt dat een uniforme top samenstelling niet meer van deze tijd is.