Meer uren voor hetzelfde loon en 1.400 jobs bedreigd: waarom Franstalig onderwijs vandaag staakt
In dit artikel:
Franstalige onderwijsvakbonden voeren vandaag in Wallonië en Brussel actie tegen de besparingsplannen van de Franse Gemeenschapsregering. Meer dan 1.000 leerkrachten betogen in Brussel; in heel de gemeenschap worden acties en spontane protesten gevoerd nadat de regering op 10 oktober maatregelen aankondigde om 86,7 miljoen euro te besparen. Onderwijs is de grootste uitgavenpost van de federatie Wallonië-Brussel, waardoor de hervorming veel impact heeft op scholen en personeel.
Centraal in de kritiek staat de verplichte uitbreiding van lesuren in het secundair van 20 naar 22 uur per week. Vakbonden waarschuwen dat die twee extra lesuren niet leiden tot hogere lonen, wel tot een merkbare stijging van de werkdruk omdat docenten voorbereiding, nakijkwerk en administratieve taken verliezen. Door de extra lestijd zouden scholen ook minder personeel moeten aanwerven, wat volgens bondsschattingen neerkomt op ongeveer 1.400 verloren banen — een cijfer dat de minister bevestigde — terwijl de Franstalige gemeenschap net kampt met een lerarentekort.
Andere maatregelen die het onderwijsveld verontrusten: het ziektetegemoetkomingsregime wordt gelijkgetrokken met dat van andere ambtenaren, waardoor zieke leerkrachten sneller terugvallen op 60 procent van hun loon; honderden vastbenoemden die gedetacheerd zijn bij administraties of jeugdorganisaties moeten terugkeren naar het onderwijs; en het systeem van vaste benoemingen wordt geleidelijk afgeschaft, met een stop tegen vaste aanstellingen gepland tegen 2027.
Ook de studenten en ouders voelen de gevolgen: het inschrijvingsgeld in het hoger onderwijs stijgt met ongeveer 40 procent, van 835 naar 1.194 euro. De regering voorziet wel een differentiatie op basis van gezinsinkomen, zodat niet alle studenten het volledige tarief betalen (ongeveer 58 procent zou het volle bedrag ophoesten). Tegelijk daalt de vaste toelage voor schoolmateriaal in het lager onderwijs van 77 naar 25 euro per leerling, wat vakbonden zien als een risico voor meer ongelijkheid.
De spanningen lopen al langer op: er waren eerder spontane acties, wake- en symbolische begrafenissen van maatregelen in Luik en Namen en een kranslegging in Brussel. Vier van de vijf vakbonden nemen deel aan de huidige acties; de Franstalige bonden hebben een geschiedenis van hoge actiebereidheid — onder meer een massabetoging in januari 2025 met ruim 30.000 deelnemers — en roepen op tot verdere nationale acties, waaronder een actiedag op 25 november. De bonden spreken van een aanval op het onderwijs en eist dat de regering de plannen herbekijkt.