Meer expliciet rechtse literatuur zou het debat in Europa goed doen, vindt schrijver Gaea Schoeters

In dit artikel:

Gaea Schoeters, een veelzijdige Vlaamse schrijfster, journalist en activist, won dit jaar de Ultima Letteren vanwege haar literaire talent en scherp maatschappelijk bewustzijn. Onder haar pseudoniem Pia Fraus schreef ze twintig jaar geleden geliefde erotische verhalen, maar zweeg toen om niet in dat hokje te worden geplaatst. Inmiddels publiceerde ze vier romans, een reisverhaal en werkt ze ook als columnist, docent en theaterauteur. Haar werk staat bekend om het combineren van literaire kwaliteit met actuele maatschappelijke thema's, zoals kolonialisme en (post)kolonialisme, dierenbescherming en ontwikkelingshulp.

Haar successen in het buitenland, met name in Duitsland, zijn opmerkelijk. Haar roman *Trofee* (2020) werd er ruim 55.000 keer verkocht. Haar nieuwste boek, *Het geschenk* (2025), speelt in op actuele discussies door een fictief scenario te gebruiken waarin Botswana twintigduizend olifanten naar Duitsland stuurt, als reactie op een verbod op de invoer van jachttrofeeën. Hiermee zet ze op spitsvondige wijze Europese hypocrisie en onze relatie met Afrika en migratie op de kaart.

Schoeters benadrukt het belang van Europese literatuur die niet alleen geschiedenis en actualiteit onder de loep neemt, maar ook ruimte biedt voor dialoog met álle politieke stromingen. Ze mist expliciet rechtse fictie, omdat dit het literaire debat zou verrijken en ervoor zou zorgen dat kunst niet langer als een linkse hobby wordt weggezet. Haar werk wordt geroemd om het afstandelijke, fictieve vertelperspectief, dat moeilijke onderwerpen bespreekbaar maakt zonder directe verwijten, wat het succes van haar boeken mede verklaart.

Daarnaast maakt Schoeters zich zorgen over het afnemende belang van Europese literatuur, vooral onder jongeren die steeds meer Engelstalige en niet-Europese auteurs lezen. Ze benadrukt dat het lezen in eigen taal en het behoud van taaldiversiteit essentieel is voor het behoud van Europese denk- en reflectiekaders. Literatuur moet volgens haar niet alleen actueel zijn, maar ook de tijd overstijgen om generaties lang relevant te blijven.

Tot slot noemt ze Tsjechië als een bijzonder literair land vanwege zijn humor en nostalgische vertelstijl, en Almudena Grandes als haar favoriete vrouwelijke Europese auteur, die met omvangrijke romans ingaat op de Europese geschiedenis en die een voorbeeld is van de 20ste-eeuwse literaire traditie waar Schoeters zich toe rekent.