Meer dan een speeltuin: hoe Arnhem inwoners en professionals verbindt in de wijk
In dit artikel:
In Arnhem leidde de noodzaak om een bestaande speeltuin te verplaatsen tot een veelomvattend herinrichtingsproject rond wijkcentrum De Hobbit in Malburgen. Projectleider Karen Flore (gemeente, Openbare Ruimte) kreeg de opdracht de buitenruimte opnieuw in te richten toen de speeltuin voor 0–6‑jarigen plaats moest maken voor het nieuwe gebouw. Met beperkt budget bood het stimuleringsprogramma Buitenkans zowel geld als een participatiestructuur om niet alleen een vervangende speelplek te maken, maar ook de kwaliteit en het sociale draagvlak in de buurt te verbeteren.
De gemeente werkte nauw samen met wijkprofessionals, in het bijzonder opbouwwerker Anne Roos Dam van stichting Rijnstad en wijkmanager Mark de Lange. Hun lokale netwerk en dagelijkse aanwezigheid in de wijk bleken cruciaal om bewoners te bereiken die niet op standaard informatieavonden afkomen. Door deze samenwerking kwamen inzichten naar boven die anders niet waren opgemerkt: bezoekers kwamen uit heel Arnhem, spelcontainers van het sportbedrijf waren belangrijk voor gebruikers, en veel ouders zien de speelplek als een van de weinige plekken om elkaar te ontmoeten — essentieel voor het sociale welzijn van met name moeders.
Bewoners werden actief betrokken via gesprekken bij buurthuisactiviteiten en ontwerpworkshops waarin kinderen en ouders knipten en plakten aan hun ideale speelplek. Die input leidde tot concrete aanpassingen in het ontwerp: een mix van speeltoestellen voor verschillende leeftijden (inclusief langere glijbaan voor oudere kinderen), gezamenlijke speeltoestellen zoals een vogelnestschommel, een zandspeelplek, een rolstoeltoegankelijke watertafel, en voldoende schaduwrijke zitplekken met zicht op spelende kinderen. Volledig aanleggen van een waterspeelplaats bleek op dat moment niet haalbaar binnen budget en beleid, maar het ontwerp is “toekomstbestendig”: er wordt een kraan opgenomen zodat inwoners in de zomer een sproeier kunnen aansluiten en later uitbreiding mogelijk is.
De participatiemomenten brachten ook organisatorische vragen aan het licht: wie beheert faciliteiten zoals toiletten als het sportbedrijf er niet is? Dat leidde tot gesprekken over vrijwilligers en maatwerkafspraken — bijvoorbeeld over contracten en beschikbaarheid — zodat bewoners mee kunnen helpen zonder onbedoelde belemmeringen. Verder ontstond afstemming tussen Rijnstad en sportbedrijf Arnhem om dubbele activiteiten te voorkomen en programma’s beter op elkaar aan te laten sluiten.
Het nieuwe wijkcentrum wordt begin 2026 opgeleverd; de speeltuin volgt kort daarna. Bij de opening in mei is een speelochtend gepland en de jaarlijkse Buitenspeeldag vindt volgend jaar op deze plek plaats, met als doel gebruik en betrokkenheid te stimuleren. Zowel Flore als Dam benadrukken dat het traject meer tijd kostte dan gebruikelijk, maar dat juist die extra investering leidde tot een beter passend en socialer resultaat. Zoals Dam samenvat: “Als bewoners zich gehoord voelen, gebruiken ze de plek meer en groeit het vertrouwen.” Voor wie meer wil weten is er een e‑book over Buitenspelen met voorbeelden van hardware, software en orgware.