Meer dan een miljoen kippen geruimd, maar er is een vaccin: waarom prikken we niet tegen vogelgriep?

In dit artikel:

Sinds 1 oktober is in Nederland een omvangrijke uitbraak van vogelgriep gaande; het virus verspreidt zich via wilde vogels en leidde tot het ruimen van meer dan een miljoen kippen. Er bestaat een vogelgriepvaccin dat als veilig wordt gezien, maar het middel wordt nog niet breed ingezet. Belangrijke belemmeringen zijn dat vaccins goed moeten aansluiten op de precies circulerende virusstammen, en dat grootschalige inzet diagnostiek en monitoring ingewikkelder maakt: gevaccineerde dieren kunnen immers beschermd zijn maar toch nog virus dragen, waardoor het lastiger wordt onderscheid te maken tussen gevaccineerde en geïnfecteerde dieren (het DIVA‑probleem).

Daarnaast spelen regelgeving en handelsbelangen mee: exportlanden en afnemers kunnen terughoudend zijn ten aanzien van vaccinale programma’s omdat dat invloed kan hebben op de toegang tot buitenlandse markten. Logistiek en capaciteit — wie krijgt wanneer een prik, en hoe organiseer je dat op miljoenen kippen en legpluimvee? — vormen praktische obstakels. Ook is er onzekerheid over de duur van de bescherming en of snel muterende varianten van het vogelgriepvirus de effectiviteit verminderen.

Door al deze wetenschappelijke, juridische en economische vragen wordt gekozen voor gerichte maatregelen: strikte biosecurity op bedrijven, ruimingen bij uitbraken, en intensieve surveillance van wilde vogels en pluimvee. Experts en beleidsmakers discussiëren over gerichte vaccinatie van risicogroepen als aanvullende maatregel, maar grootschalige invoering vereist duidelijke afspraken over monitoring, handelsregels en het kiezen van het juiste vaccintype. Voorlopig blijft vaccineren daarmee geen standaardoplossing terwijl het virus zich in Europa blijft verspreiden.