Meedogenloze miljardair Marggraff is dood, maar in zijn afgebrande villa zit vanaf nu weer leven
In dit artikel:
In Vught stond het landgoed Zionsburg, ooit eigendom van het Nederlandse koningshuis, jarenlang symbool voor de excentrieke en controversiële familie Marggraff. Op 7 december 2003 werd de markante en beruchte grootgrondbezitter Ewald Marggraff, zoon van Loke Marggraff, dood aangetroffen na een verwoestende brand die bijna het hele landgoed verwoestte. Ewald, bekend om zijn enorme rijkdom, gierigheid en vijandigheid tegenover boeren, katholieken, overheid en krakers, leefde volgens zijn eigen regels. Hij bezat bijna 700 hectare grond in Noord-Brabant en Gelderland, een gebied tien keer groter dan De Efteling, maar liet gebouwen bewust verpauperen en maakte soms zelfs geweldsacties tegen krakers. Ewald stond bekend om zijn grootschalige kunstverzameling, die hij vooral als waardevolle bezitting zag en jarenlang vastzette om de waarde te behouden.
De familie Marggraff, met een lange geschiedenis in vastgoed sinds de 18e eeuw, had diepe conflicten met de overheid. Vader Loke was tijdens de Tweede Wereldoorlog kort gevangengezet vanwege vermeende collaboratie met de nazi's en had volgens onderzoekers een wraakzuchtige en plagerige houding naar de maatschappij. Hij was onder invloed van Hitler gedwongen te trouwen met Catharina Schrann, een Duitse dienstbode, om haar verblijf in Nederland mogelijk te maken. Na de oorlog kreeg Loke te maken met arrestaties en beschuldigingen, en verhuisde hij uiteindelijk naar de Côte d’Azur.
Ewald zette de strijd voort, vooral met gemeenten als Nijmegen, waar hij plannen had om tientallen villa’s te bouwen op het Kops Plateau, een gebied met archeologische waarde dat de gemeente wilde behouden als groen natuurgebied. Hij weigerde grond af te staan voor dijkversterking in het Maas- en Waalgebied, waarmee hij zich resoluut verzette tegen overheidsplannen. Zijn vechtlust en vasthoudendheid waren kenmerkend, evenals zijn afkeer van samenwerking met autoriteiten; hij noemde de Gestapo nog ‘hoger’ dan de gemeente Nijmegen.
Na de brand in Zionsburg lag het landgoed jarenlang in puin, waar zelfs volwassen bomen waren gaan groeien. Pas in 2019 werd er serieus begonnen met herstel, waarbij het terrein momenteel privéterrein is van een ict-bedrijf en incidenteel geopend wordt voor publiek. De familie worstelde met het beheer van het immense bezit, waarbij onder andere een Marggraff Stichting het landgoed beheerde, maar intern conflicten en wanbeleid leidden tot onduidelijke situaties, waaronder het ontdekken van wietplantages op historische panden.
Ewald Marggraff leeft voort als een figuur die symbool staat voor eigengereidheid, grootheidswaan, en de strijd tussen individueel bezit en overheid. Zijn nalatenschap is een mengeling van kapitaal, historie, rancune en verwoesting.