Medicijnen zijn geen snoepjes: campagne waarschuwt voor risico's zelfzorgmiddelen

In dit artikel:

Europese geneesmiddelenautoriteiten zijn maandag gestart met de campagne "Medicijnen zijn geen snoepjes" om het publiek te wijzen op de risico’s van zelfzorgmiddelen (OTC-medicijnen). Ook het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) werkt mee. Huisarts en CBG-lid Janneke Belo benadrukt dat middelen uit de drogist of supermarkt over het algemeen veilig zijn, maar waarschuwt dat je altijd moet nagaan of een middel bij jouw persoonlijke situatie past en de bijsluiter moet lezen; bij aanhoudende klachten is overleg met arts of apotheker verstandig.

Onderzoek van Nivel uit 2023 toonde dat iets meer dan de helft van de mensen de bijsluiter bij het eerste gebruik leest, terwijl een klein deel dat nooit doet. Belo ziet in haar praktijk grote verschillen in hoe mensen hiermee omgaan. Ze geeft voorbeelden: na een hartinfarct mocht een patiënt geen ibuprofen gebruiken; wie verschillende pijnstillers uit dezelfde groep combineert (zoals ibuprofen en naproxen) loopt risico op te hoge doseringen met lever-, maag- en bij mensen met hart- en vaatziekten mogelijk zelfs hartfalen. Paracetamol is vaak de veiligere eerste keuze bij kinderen; ibuprofen kan bij slecht drinken leiden tot nier- of maagdarmproblemen.

Verder waarschuwt Belo voor het langdurig zelf behandelen van klachten: sommige aandoeningen (bijv. eczeem) worden verkeerd bestreden met vrij verkrijgbare middelen, en ernstige oorzaken zoals uitzaaiingen kunnen dan gemist worden. Ook kunnen middelen verslavend werken, zoals xylometazoline-neussprays die bij langdurig gebruik reboundverstopping geven. De campagne wil consumenten aansporen bewuster en verantwoordelijker om te gaan met OTC-medicijnen en bij twijfel professioneel advies te zoeken.