Mediakartel in actie: SBS6 laat zien wie het publiek mag kiezen
In dit artikel:
Op 23 oktober organiseerde SBS6 een zogenaamd “grote verkiezingsdebat” waarin alleen kopstukken van vier partijen aan tafel plaatsnamen: VVD, PVV, CDA en een gezamenlijk GroenLinks/PvdA-zetel. Het artikel hekelt die selectie als een bewuste uitsluiting van partijen als BBB (Caroline van der Plas), JA21 (Eerdmans), SP en FVD (Lidewij de Vos), en stelt dat miljoenen kiezers daardoor buiten beeld blijven.
De kritiek spitst zich toe op het criterium van SBS6: alleen de leiders van de “vier grootste partijen in de peilingen” worden uitgenodigd. Volgens de schrijver is dat geen neutrale regel maar een zelfversterkende truc: media gebruiken peilingen om deelnemers te selecteren, terwijl diezelfde media de peilingen mede vormgeven. Zo ontstaat een vicieuze cirkel waarin gevestigde partijen telkens het podium behouden en nieuwere of groeipartijen geen zichtbaarheid krijgen. Selectie op zetelaantal verankert volgens het stuk juist de macht van oude partijen, ook als hun steun in de peilingen afkalft — een voorbeeld is de VVD onder Dilan Yeşilgöz, die in de peilingen zakt maar toch aanschuift vanwege haar Kamerzetels.
Het betoog noemt deze praktijk “agenda‑setting” en ziet er een bredere democratische consequentie in: het beeld dat er maar vier serieuze keuzes zijn, terwijl het politieke landschap veel diverser is. Daarmee zouden thema’s en standpunten — zoals fundamentele kritiek op de EU, het loslaten van klimaatbeleid of het structureel terugdringen van massa‑immigratie — uit het publieke debat verdwijnen. Zelfs Geert Wilders, ooit outsider, wordt volgens de auteur geaccepteerd binnen het bestaande spel zolang hij binnen de regels blijft.
Kortom: het stuk beschrijft de mediastrategie als poortwachterij die de illusie van keuze en stabiliteit in stand houdt, terwijl veel kiezers juist hunkeren naar nieuwe, duidelijke oppositie en alternatieven. Extra context: in een meerpartijenstelsel zoals Nederland bepaalt mediabelangstelling sterk welke boodschappen electorale impact krijgen, waardoor debatformaten en selectieregels direct invloed hebben op de zichtbaarheid en legitimiteit van partijen.