Maurice de Hond: journalisten namen foute peiling van Ipsos I&O en 1Vandaag klakkeloos over *video*
In dit artikel:
Maurice de Hond zegt in Dwars door de Politiek dat foutieve peilingen vlak voor de verkiezingen mogelijk het stemgedrag en de uitslag hebben beïnvloed. Volgens hem stond de VVD vijf weken voor de stembusgang op instorten, maar herpakte de partij zich na het SBS-debat door strategisch Timmermans en GroenLinks/PvdA uit te sluiten. De Hond zag in zijn eigen overstaptabellen en peilingen een duidelijke stijgende lijn voor de VVD (rond de 22 zetels), terwijl Ipsos I&O (via Pauw & De Wit) en 1Vandaag de partij op slechts 16 zetels noteerden.
De Hond bestrijdt de methodes van die bureaus: hij noemt onder meer dat Verian (1Vandaag) met steekproeven van circa 1.500 respondenten werkt en meent dat Ipsos en 1Vandaag de terugkeer van oud-VVD-kiezers in hun analyses negeerden. Dat leidt volgens hem tot een statistisch onmogelijke uitkomst waarin de VVD geen beweging zou hebben gemaakt. Omdat de NOS op verkiezingsavond vooral de Peilingwijzer (een gemiddelde waarin Ipsos en 1Vandaag zwaar wegen) gebruikte, werd die vermeende fout volgens De Hond verder vergroot.
De Hond waarschuwt dat misleidende cijfers strategische kiezers kunnen duwen naar andere partijen en daarmee “het hart van de democratie” raken; hij denkt dat de VVD zonder die peilingen mogelijk op 25–26 zetels zou zijn geëindigd. Hij pleit niet voor een algeheel verbod op peilingen, maar voor strengere journalistieke controle en een verbod op “slechte peilingen”: journalisten zouden peilresultaten moeten narekenen in plaats van klakkeloos overnemen. Marianne Zwagerman noemt dat risico dat een algemeen verbod op peilingen hem zelf kan treffen; De Hond staat erop een onderscheid te maken tussen onderzoek van kwaliteit en ondeugdelijk peilen.
Korte aanvullende context: als meerdere peilingen dezelfde systematische fout delen, kan een gemiddelde dat probleem versterken, en kan mediaberichtgeving over vooruitzichten het strategisch stemgedrag aanzienlijk beïnvloeden.